Budynek nr 5 na Wawelu
Budynek numer pięć, stojący niemal w centrum zabudowań wawelskich, często bywa nazywany dawnymi kuchniami królewskimi. I rzeczywiście, w tym miejscu w czasach […]
Zespół szpitalno-parkowy w Krakowie-Kobierzynie
Krakowski Szpital Kliniczny im. dr. Józefa Babińskiego zajmuje spory obszar w południowo-zachodniej części miasta. Główne budynki oraz pawilony pomocnicze usytuowane w parku […]
Klasztor i kościół oo. Bernardynów w Krakowie
Bernardyni należą do jednej z gałęzi zakonu franciszkańskiego – Braci Mniejszych Obserwantów – powstałej w XV wieku. W Krakowie, dla odróżnienia od innych […]
Opactwo oo. Cystersów i kościół św. Bartłomieja w Mogile (Kraków)
Cystersów do podkrakowskiej Mogiły sprowadził biskup krakowski Iwo Odrowąż ok. 1225 r. Wkrótce potem rozpoczęli oni budowę kościoła pw. św. Wacława.
Dom Pod Globusem w Krakowie
Ceglasty budynek z wyrastającą ponad linię kamienic wieżą z zegarem i ażurowym globusem na czubku wyróżnia się w ciągu reprezentacyjnych kamienic okalających Planty.
Las Wolski w Krakowie
Las Wolski, nazywany krakowskimi zielonymi płucami, położony jest zaledwie ok. 8 km od Rynku. Tutaj znajdują się najwyższe wzgórza […]
Kasa Oszczędności Miasta Krakowa
Budynek przy ul. Szpitalnej 15 w Krakowie został wzniesiony w latach 1881–1883 według projektu Karola Borkowskiego i Karola Knausa jako siedziba Kasy Oszczędności Miasta Krakowa. […]
Poczta Główna w Krakowie
Powstanie gmachu Poczty Głównej w Krakowie wiąże się z dynamicznym rozwojem poczty i telekomunikacji w XIX wieku. Budynek powstał na działce u zbiegu ulic […]
Park im. dra Henryka Jordana w Krakowie
Henryk Jordan (1842–1907) to postać niezwykła nie tylko w skali Krakowa. Jego działalność medyczna, społeczna, pedagogiczna i polityczna wywarła ogromy wpływ na kształtowanie się […]
Pałac i Piwnica pod Baranami w Krakowie
Nie wiadomo, kiedy po raz pierwszy godło w postaci dwu baranów o jednej głowie pojawiło się na kamienicy znanej dziś powszechnie jako „pałac […]
Stary Teatr – Konserwatorium Muzyczne w Krakowie
Jacek Kluszewski, gruntownie wykształcony muzyk i miłośnik raczkującego na ziemiach polskich teatru – przy tym szeroko znany w swoim czasie przedsiębiorca […]
Kościół pw. Świętego Krzyża w Krakowie
Parafię przy kościele św. Krzyża erygował biskup Fulko, zwany Pełką, który w latach 1186–1207 zarządzał diecezją krakowską. To czwarta pod względem wieku krakowska […]
Pałac Potockich w Krakowie
Kamienica przy Rynku Głównym 20 w Krakowie należy do najstarszych murowanych domów w tej okolicy. Nazywano ją różnie – kamienicą Regulińską, Książęcą, Zbaraską, […]
Dom Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie
Bractwo Miłosierdzia Bogarodzice w Krakowie (od 1989 roku jego pełna nazwa brzmi Arcybractwo Miłosierdzia pod wezwaniem Bogurodzicy Najświętszej Maryi Panny Bolesnej) […]
Klasztor Duchaczek z kościołem pw. św. Tomasza w Krakowie
Duchaczki to potoczna nazwa współcześnie istniejącego Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia, którego początki sięgają drugiej połowy XII wieku. Około […]
Pałac Pusłowskich w Krakowie
Ukryty w głębi niewielkiego ogrodu przy ulicy Westerplatte budynek, choć szumnie nazywany pałacem, jest właściwie bardziej okazałą willą przywołującą […]
Dworek Rutkowskich w Krakowie-Bronowicach
Dworek w Bronowicach Wielkich został zaprojektowany w 1926 roku przez architekta Józefa Gałęzowskiego (1877–1963) dla chirurga, prof. Maksymiliana Rutkowskiego (1867–1947), a wybudowano go w latach […]
Kamienica Bujwidów w Krakowie
Idea stworzenia muzeum prac i pamiątek w rodzinnej kamienicy Bujwidów przy ul. Lubicz 34 w Krakowie zrodziła się tuż po śmierci profesora Odona […]
Fort 50 ½ O Barycz w Krakowie
Ten lądowy pancernik – sklasyfikowany przez Austriaków jako Gürtelhauptwerk, czyli fort główny – powstał w latach 1897-98. Wraz z sąsiednim fortem […]
Gmach główny Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie
Największą inwestycją naukową Krakowa – a nawet szerzej, Polski okresu międzywojennego – była budowa Akademii Górniczej przy al. Mickiewicza 30. […]
Samotnia artystów – dawna pracownia ceramiczna Heleny i Romana Husarskich w Krakowie
Przegorzały to nazwa dawnej wsi malowniczo położonej na lewym brzegu Wisły zaledwie 7 km na północ od Krakowa, posadowionej pomiędzy kopcem Kościuszki, […]
Centrum Administracyjne kombinatu w Nowej Hucie
W 1949 roku, w związku z powstaniem kombinatu metalurgicznego, podjęto decyzję o budowie Nowej Huty – socrealistycznego miasta usytuowanego w pobliżu Krakowa na gruntach […]
Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Teatr im. Juliusza Słowackiego, usytuowany w pobliżu krakowskich plant przy pl. św. Ducha 1, nosi tę nazwę od 1909 roku, wcześniej bowiem, to jest od momentu […]
Muzeum Narodowe w Krakowie – Gmach Główny
Gmach Główny Muzeum Narodowego w Krakowie, zwany też Nowym Gmachem, swój architektoniczny kształt zawdzięcza projektowi opracowanemu w latach trzydziestych XX […]
Kościół i klasztor Braci Kapucynów w Krakowie
Bracia Kapucyni (zakon ten jest zreformowaną gałęzią zakonu braci mniejszych franciszkanów stąd właściwa nazwa Bracia Mniejsi Kapucyni) zawdzięczają […]
Kościół sióstr Norbertanek w Krakowie
Przed wiekami obszar dzisiejszej dzielnicy Zwierzyniec i Półwsia Zwierzynieckiego podporządkowany był kapryśnej rzece Wiśle, która nieustannie, to zmieniając bieg koryta, to znów obficie […]
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
Stojąc u stóp Wawelu z twarzą zwróconą ku Wiśle, trudno nie zauważyć miękko i faliście rysującego się na drugim brzegu rzeki budynku, nawiązującego formą […]
Centrum Szkła i Ceramiki w Krakowie
Położone na prawym brzegu Wisły Zabłocie już w średniowieczu odgrywało ważną rolę w życiu gospodarczym Krakowa. Działały tu kamieniołomy dostarczające wapień, cegielnie […]
Dawne Obserwatorium Astronomiczne w Collegium Śniadeckiego i Ogród Botaniczny w Krakowie
Dzieje budynku dawnego Obserwatorium Astronomicznego, od 1963 roku Collegium Śniadeckiego, od samego początku były związane z otaczającym go ogrodem. Pierwsze plany założenia […]
Kościół pw. św. Marka Ewangelisty w Krakowie
W latach 1257–1263 Bolesław Wstydliwy ze swoją żoną Kingą ufundowali w Krakowie dla Zakonu Kanoników Regularnych Najświętszej Maryi Panny de Metro w Rzymie […]
Collegium Maius w Krakowie
Początki Collegium Maius sięgają XIV wieku, kiedy Władysław Jagiełło przekazał Uniwersytetowi narożną kamienicę przy zbiegu dzisiejszych ulic Jagiellońskiej […]
Cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia NMP w Krakowie
Kamienica pod numerem 24 przy ulicy Szpitalnej to budynek należący obecnie do cerkwi prawosławnej. Sam dom pochodzi z XIV wieku, jednak pierwsza […]
Pałac Larischa w Krakowie
Pałac nazywany tradycyjnie mianem Larischa (czasem Larysza) od momentu budowy – a właściwie przebudowy starszych obiektów w latach 1743–1765, według planów […]
Klub Garnizonowy w Krakowie
Okazała neorenesansowa willa tuż przy pierścieniu krakowskich Plant, stojąca niegdyś przy ulicy Kolejowej, została wzniesiona w latach 1889–1890 przez Karola […]
Fort nr 44 Tonie w Krakowie
Fort opancerzony nr 44 „Tonie” należy do zewnętrznego, 57-kilometrowego pierścienia umocnień stałych dawnej Twierdzy Kraków. Jest najniezwyklejszym pośród ponad stu […]
Zespół gazowni miejskiej w Krakowie
Pierwsze oświetlenie uliczne w Krakowie pojawiło się dopiero w XIX wieku, najpierw były to lampy oliwne, później naftowe. W 1830 roku Kraków […]
Zespół dawnej zajezdni tramwajowej w Krakowie
Krakowska zajezdnia tramwajowa powstała na peryferiach miasta, na pustkach nadwiślańskich przy ulicy św. Wawrzyńca, w sąsiedztwie gazowni. W 1882 roku powstały pierwsze budynki: […]
Zespół elektrowni miejskiej w Krakowie
Pierwsze krakowskie eksperymenty z oświetleniem elektrycznym przypadły na koniec XIX wieku. W 1880 roku miasto przywitało cesarza Franciszka Józefa iluminacją elektrycznych […]
Kawiarnia Noworolski w Krakowie
Kawiarnia, niegdyś cukiernia Jana Noworolskiego ze Lwowa, od otwarcia w lipcu 1912 roku stanowiła miejsce spotkań środowiska artystyczno-literackiego Krakowa. Bez wątpienia przyczyniło […]
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie: dawne Muzeum Techniczno-Przemysłowe
W 1868 roku powstało pierwsze w historii krakowskie muzeum, Miejskie Muzeum Techniczno-Przemysłowe, którego zaczątkiem była bogata kolekcja eksponatów zakupionych w Anglii i Francji […]
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie: gmach główny
W tym imponujących rozmiarów gmachu, niedawno odrestaurowanym, zaprojektowanym przez Macieja Moraczewskiego, wzniesionym w latach 1879–1880, mieści się najstarsza w Polsce wyższa uczelnia […]
Dom Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie
Gmach Towarzystwa Lekarskiego, zaprojektowany w 1903 roku (realizacja: 1904) przez Władysława Kaczmarskiego współpracującego z Ignacym Sowińskim, stał się niemal natychmiast słynny, […]
Kolegiata pw. św. Anny w Krakowie
Kościół pw. św. Anny w Krakowie po raz pierwszy pojawia się w źródłach historycznych w 1381 r. Niespełna trzy dekady później, w 1407 r., został strawiony przez pożar, a następnie odbudowany dzięki środkom przekazanym przez króla Władysława Jagiełłę.
Kino „Kijów” (obecnie KIJÓW.CENTRUM)
W latach 50. i 60. w Krakowie działało ok. 15 kin – większość w zaadaptowanych do potrzeb projekcji, niewygodnych pomieszczeniach.
Kościół św. Marcina w Krakowie
Kościół św. Marcina przy ul. Grodzkiej należy do parafii ewangelickiej. W miejscu, gdzie obecnie znajduje się barokowa świątynia już w XII lub XIII w. istniał romański kościół.
Park im. Wojciecha Bednarskiego w Krakowie
Krzemionki Podgórskie (Góra Lasoty) to wapienne wzgórza na prawym brzegu Wisły, w centrum dzisiejszego Krakowa. Wieńczą je kopiec Krakusa (VIII w.) oraz kościół św. Benedykta (XII w., z reliktami z X-XI w.).
Dom Józefa Mehoffera – Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
Dom przy ul. Krupniczej to muzeum powstałe w domu artysty, którego wnętrza urządzono w sposób jak najbardziej zbliżony do stanu z okresu, kiedy mieszkał tutaj Józef Mehoffer z rodziną.
Kościół pw. św. Bartłomieja w Krakowie
Nieopodal Wisły, wśród wysokich bloków osiedla Podwawelskiego stoi niewielki kościół. Otoczony drzewami, oddzielającymi go od pobliskiej, ruchliwej ulicy Konopnickiej, zaskakuje przybyszów swoim widokiem i panującym tu niezwykłym spokojem.
Kościół i klasztor oraz szpital Zakonu Bonifratrów w Krakowie
Na krakowskim Kazimierzu, nieopodal Wisły znajdują się zabudowania kościoła, klasztoru oraz szpitala Bonifratrów. Klasztor i kościół należały wcześniej do Zakonu Trójcy Świętej.
Dawny gmach Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń „Florianka” w Krakowie
Kamienica przy ulicy Basztowej 6-8, mieszcząca szkoły muzyczne, nazywana jest popularnie Florianką. Jest to zespół budynków zajmujących prostokątną działkę pomiędzy ulicami Basztową, Krowoderską i Sereno Fenna.
Kościół pw. Najświętszego Salwatora i kaplica pw. św. św. Małgorzaty i Judyty w Krakowie
W zachodniej części Krakowa, pomiędzy Starym Miastem a Bielanami, rozciąga się dzielnica Zwierzyniec. Tereny te, leżące na lewym brzegu Wisły, przez ponad siedem stuleci należały do zakonu norbertanek.
Pałac i park im. Anny i Erazma Jerzmanowskich w Krakowie
Zespół pałacowo-parkowy im. Erazma Jerzmanowskiego jest położony w południowo-wschodniej części Krakowa, na terenie dawnej wsi Prokocim. Powstała ona prawdopodobnie pod koniec XIII lub na początku XIV stulecia.
Pałac Górków w Krakowie
Pałac Górków usytuowany jest na rogu ulic Kanoniczej i Podzamcze, u stóp wzgórza wawelskiego. Jest to teren najstarszej dzielnicy Krakowa, Okołu, której układ urbanistyczny został wytyczony w XIII w.
Pałac w Kościelnikach (Kraków)
Dzielnica Nowa Huta, kojarząca się przede wszystkim z socjalistycznym miastem i ogromnym kombinatem, powstała na terenach, gdzie przez wieki istniały wioski, kościoły, pałace i dwory. Jedną z takich wsi są Kościelniki, przyłączone do miasta w 1973 r. jako osiedle Nowej Huty.
Ogrody Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie
Zgromadzenie Księży Misjonarzy założył św. Wincenty à Paulo w 1625 r. w Paryżu, w celu prowadzenia misji parafialnych oraz kształcenia duchowieństwa. W Krakowie Misjonarze pojawili się w 1682 r. za sprawą biskupa Jana Małachowskiego.
Pałac biskupa Erazma Ciołka w Krakowie
W latach 1503-1505 biskup płocki Erazm Ciołek (1474-1522) zbudował w miejscu dwóch XIV-wiecznych kanonii okazały pałac. Biskup był sekretarzem Aleksandra Jagiellończyka, humanistą i dyplomatą.
Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Założona w 1364 r. przez króla Kazimierza Wielkiego, a odnowiona dzięki królowej Jadwidze i Władysławowi Jagielle Akademia Krakowska nosi od 1817 r. nazwę Uniwersytet Jagielloński.
Budynek dawnego CK Starostwa w Krakowie
Nieopodal Barbakanu, na rogu ulic Basztowej i Zacisze jest usytuowany okazały budynek, będący obecnie siedzibą Marszałka i Wojewody Małopolskiego. Gmach ten powstał na początku XX w. dla pomieszczenia urzędów Starostwa Krakowskiego.
Kościół św. Katarzyny z klasztorem Augustianów w Krakowie
Wiek XIV w Krakowie był czasem niezwykłej aktywności budowlanej: prawie w tym samym czasie przebudowano katedrę wawelską, wzniesiono bazylikę Mariacką i dominikański kościół pw. Św. Trójcy oraz augustiański kościół św. Katarzyny i parafialny Bożego Ciała na Kazimierzu.
Założenie klasztorne oo. Paulinów Na Skałce w Krakowie
Kościół na Skałce jest drugim – obok Wawelu – miejscem spoczynku słynnych Polaków. W podziemiach kościoła pochowani zostali m.in. Jan Długosz, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Czesław Miłosz.
Opactwo oo. Benedyktynów w Tyńcu (Kraków)
Na kamiennym, wysokim brzegu Wisły, nieopodal Krakowa zamieszkują już od prawie tysiąca lat benedyktyńscy mnisi. Żyją oni według reguły ułożonej przez św. Benedykta z Nursji, od którego imienia wywodzi się nazwa zakonu.
Wieża Ratuszowa w Krakowie
Krakowski ratusz przez kilka wieków zdobił Rynek Główny po zachodniej stronie Sukiennic. Był to budynek późnogotycki, ze schodkowymi szczytami, piętrowy, z wysoką wieżą.
Dworek Jana Matejki w Krzesławicach (Kraków)
Wieś Krzesławice, obecnie część Krakowa, wzmiankowana była po raz pierwszy w XIII w. W ciągu wieków swego istnienia należała m.in. do konwentu bożogrobców z Miechowa, a także do Akademii Krakowskiej.
Centrum Administracyjne Mittal Steel Poland Oddział w Krakowie
W latach 1949-1950 na wschód od Krakowa zostało wytyczone nowe, niezależne miasto przemysłowe nazwane Nową Hutą. 23 czerwca 1949 r. na polach mogilskich rozpoczęto budowę pierwszego bloku.
Kościół i klasztor Pijarów w Krakowie
Pijarzy zostali sprowadzeni do Polski przez króla Władysława IV w 1642 r., a dzięki zezwoleniu Jana Kazimierza dwanaście lat później osiedlili się na krakowskim Kazimierzu.
Kompleks wodociągów na Bielanach w Krakowie
Zespół budynków i urządzeń technicznych wodociągów miejskich „Bielany” usytuowany jest u podnóża Srebrnej Góry, po wschodniej stronie klasztoru Kamedułów. Zajmuje on niewielką działkę po północnej stronie ulicy Księcia Józefa oraz duży, rozciągający się wzdłuż Wisły teren po stronie południowej.
Archiwum Państwowe w Krakowie
Archiwum, noszące obecnie nazwę Archiwum Państwowego w Krakowie, rozpoczęło działalność 2 września 1878 r. jako Krajowe Archiwum Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie. Po 1918 r. przyjęło nazwę Archiwum Ziemskie, a w 1936 r. Archiwum Państwowe.
Szpital im. J. Babińskiego w Krakowie
Krakowski kompleks szpitala neuropsychiatrycznego zajmuje spory obszar w południowo-zachodniej części miasta. Budynki szpitalne oraz pawilony pomocnicze usytuowane w parku tworzą unikatowy zespół urbanistyczno-architektoniczny.
Sala Józefa Mehoffera w „Domu pod Globusem” w Krakowie
Dom pod Globusem, jak nazwano krakowską siedzibę Izby Przemysłowo-Handlowej, mieści się na rogu ulicy Długiej i Basztowej. Jego charakterystyczną sylwetę z wieżą i globusem najlepiej widać u wylotu ul. Sławkowskiej.
Kościół i klasztor oo. Karmelitów Na Piasku w Krakowie
Według legendy, kościół na Piasku został ufundowany przez Władysława Hermana w 1087 r., jako wotum za cudowne uzdrowienie. W rzeczywistości świątynię założyła ok. 1390 r. królewska para: Jadwiga i Władysław Jagiełło.
Pałac Wielopolskich w Krakowie
Rozległe zabudowania pomiędzy ul. Poselską, klasztorem oo. Franciszkanów oraz placem Wszystkich Świętych, nazywane pałacem Wielopolskich, są od półtora wieku siedzibą władz Miasta Krakowa.
Zespół Pałacu Arcybiskupiego w Krakowie
Krakowski zespół budynków Pałacu Arcybiskupiego zajmuje teren ograniczony ulicą Franciszkańską, Plantami i ulicą Wiślną. Od momentu swego powstania był przeznaczony na siedzibę biskupów krakowskich.
Muzeum „Rydlówka” w Krakowie
Znajdujący się na terenie dawnej wsi Bronowice Małe (obecnie w granicach Krakowa) dom – zwany dzisiaj „Rydlówką” – zbudował w latach 1894-1895 dla swojej rodziny malarz Włodzimierz Tetmajer.
Dworek Włodzimierza Tetmajera w Krakowie
Bronowice Małe, obecnie dzielnica Krakowa leżąca w północno-zachodniej części miasta, to dawna podkrakowska wieś. Założona w XIII w., należała do uposażenia kościoła Mariackiego. W 1863 r. wybudowano tu dla franciszkanów dworek otoczony sadem.
Instytut Jana Pawła II w Krakowie
Wyginająca się łukiem u stóp Wawelu ulica Kanonicza to niezwykły zespół kamienic reprezentujący wielką różnorodność stylową. Jednym z najstarszych obiektów jest budynek po numerem 18.
Bazylika jezuicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie
Jezuici (Towarzystwo Jezusowe) to zakon męski założony w 1540 r. w Rzymie przez św. Ignacego Loyolę. W Krakowie jezuici na przełomie XVI i XVII w. rozpoczęli budowę świątyni pw. świętych Piotra i Pawła.
Dwór (tzw. lamus) w Branicach (Kraków)
Branice to jedna ze starszych podkrakowskich miejscowości, leżąca na wschód od miasta. W dokumentach nazwę Branice wzmiankowano już w 1250 r., kiedy książę Bolesław Wstydliwy przyznał wojewodzie krakowskiemu, Klemensowi, prawo łowienia tutaj bobrów.
Fort św. Benedykt (nr 31) w Krakowie
Z racji swego położenia i znaczenia Kraków był umacniany fortyfikacjami już od wczesnego średniowiecza. Kiedy w 1848 r. miasto włączono w granice cesarstwa austro-węgierskiego, znalazło się ono blisko granicy zaboru rosyjskiego i pruskiego.