Przeskocz do treści
zabytkowe sklepienie

Dworek Włodzimierza Tetmajera w Krakowie

Bronowice Małe, obecnie dzielnica Krakowa leżąca w północno-zachodniej części miasta, to dawna podkrakowska wieś. Założona w XIII w., należała do uposażenia kościoła Mariackiego. W 1863 r. wybudowano tu dla franciszkanów dworek otoczony sadem (zakonnicy mieli bowiem w Bronowicach swój folwark). W 1892 r. dwór z zabudowaniami sprzedano bronowickim chłopom. Dziesięć lat później kupił go Włodzimierz Tetmajer, malarz i poeta, a także działacz polityczny.
Artysta ten mieszkał w Bronowicach od 1890 r., najpierw w dworku zbudowanym obok domu teścia, Jacka Mikołajczyka, a od 1903 r. w wyremontowanym dworku pofranciszkańskim. Przeprowadził także remont budynków gospodarczych i wybudował dla siebie murowaną pracownię malarską. W czasie, kiedy zamieszkiwał w dworku wraz ze swoją żoną Anną, miejsce to funkcjonowało jako salon artystyczno-literacki Krakowa, gościło tu wiele ówczesnych znakomitości.

DWOREK WŁODZIMIERZA TETMAJERA W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0
DWOREK WŁODZIMIERZA TETMAJERA W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0

Po śmierci Włodzimierza Tetmajera w 1923 r. majątek pozostał w rękach rodziny. W 1971 r. potomkom artysty odebrano północną część założenia z budynkami gospodarczymi i pracownią malarską. Dwadzieścia lat później odzyskali oni jednak zdewastowane zabudowania i wyremontowali je, przywracając im dawny wygląd. W 1991 r. została założona Fundacja im. Włodzimierza Tetmajera, na czele której stanął prawnuk artysty, Marcin Konstanty.

Stojący na stoku wzniesienia, parterowy dworek o bielonych ścianach, nakrywa gontowy dach łamany. Od wschodu, na osi, znajduje się ganek, a od strony północnej przybudówka mieszcząca kuchnię i sień gospodarczą. Dwór zbudowano z drewna w konstrukcji zrębowej, a jego ściany uszczelniono zaprawą z gliny mieszanej ze słomą. Wnętrze dworku jest dwutraktowe, rozplanowane symetrycznie i tradycyjnie. Na osi budynku mieści się sień wejściowa, za nią niewielkie pomieszczenie, a po obu jej stronach po dwie pary pokoi. Głównym pomieszczeniem dworu był znajdujący się w trakcie frontowym salonik z zachowanym do dzisiaj kominkiem.

We wnętrzach dworku można podziwiać wiele prac Włodzimierza Tetmajera. Umieszczono tu obrazy olejne (m.in. Portret żony z dziećmi) i akwarele oraz szereg szkiców wykonanych olejami, akwarelami, ołówkiem, piórkiem i tuszem. Na ścianach powieszono również prace córki Włodzimierza Tetmajera, Jadwigi Naimskiej.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : PWN
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1993

Kraków na starej fotografii
Autor: Wanda Mossakowska, Anna Zeńczak
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1984

Sława Panie Włodzimierzu: opowieść o Włodzimierzu Tetmajerze
Autor: Józef Dużyk
Wydawnictwo: Wydawnictwo „Czuwajmy”, wyd. 2, rozszerz.
Miejsce wydania: Kraków, 1998

Sława Panie Włodzimierzu: opowieść o Włodzimierzu Tetmajerze
Autor: Józef Dużyk
Wydawnictwo: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
Miejsce wydania: Warszawa, 1972

Niezwykłe miejsca, niezwykli ludzie: tylko w Krakowie
Autor: (bog)
Publikowany: „Echo Krakowa”, nr 4, R. 1997

Krajobraz „Wesela”
Autor: Stanisław Waltoś
Wydawnictwo: Krakowski Ośrodek Informacji i Reklamy Turystycznej, „Wawel – Tourist”, fot. barwne Adam Bujak
Miejsce wydania: Kraków, 1982

Jam dwór polski
Autor: Maciej Rydel
Wydawnictwo: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego
Miejsce wydania: Gdańsk, 1993

Kraków: przewodnik historyczny
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Dolnośląskie
Miejsce wydania: Wrocław, 1997

Kraków. Przewodnik ilustrowany
Autor: Bogusław Michalec
Wydawnictwo: Pascal
Miejsce wydania: Bielsko-Biała, 2004

III Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego
Autor: Jadwiga Marcinek
Publikowany: „Dziennik Polski”,  (15.09 – 16.09) , R. 2001

Bronowice dzielnica Krakowa. Kalendarium dziejów
Autor: Andrzej Lechowski
Wydawnictwo: Dzielnica VI
Miejsce wydania: Kraków, 1995

Ulicami Krakowa
Autor: Jerzy Kossowski, Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Artystyczno- Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1968

Encyklopedia Krakowa
Red. :  red,. prowadzący Henryk Stachowski ; aut. Elżbieta Adamczyk [et al.]
Wydawnictwo : Warszawa ; Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN. – XIV, [2], 1135, [1] s. : il. ; 30 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 2000

Krajobraz „Wesela”
Autor: Stanisław Waltoś
Wydawnictwo: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza „Exartim”, wyd. 2 zm. i uzup.
Miejsce wydania: Bochnia, Kraków, 1992

Bronowice Małe jako przykład historycznej i konserwatorskiej problematyki wsi podkrakowskiej, cz. I
Autor: Zbigniew Beiersdorf, Mikołaj M. Kornecki, Bogusław Krasnowolski
Publikowany: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury. Oddział PAN w Krakowie. wyd. Komisja Urbanistyki i Architektury, Ossolineum, T. XVII, 1983, s. 211-217

Kraków
Autor: Jan K. Ostrowski
Wydawnictwo: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe
Miejsce wydania: Warszawa, 1992

Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 2000

Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo :  [Wyd. 2]. – Wydawnictwo Naukowe PWN. Oddział. – 718 s. : il., pl. ; 21 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1997

Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: PWN
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 1993

Kraków i okolice : przewodnik
Autor : Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo :  „ Sport i Turystyka” ; [oprac. kartogr. Henryka Całkowa, Janusz Szewczuk (mapa załącznik)]. – Wyd. 3 uzup. – 219, [1] s., [1] k. pl. kolor. ; 19 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1991

Rzemiennym dyszlem po dworach
Autor: Maciej Rydel
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, 1994, nr 12, s. 30-32

Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice, wyd. III rozszerzone
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: wyd. Łódzkie Zakłady Graficzne, Krajowa Agencja Wydawnicza (reprodukcja techniką fotooffsetową: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1938)
Miejsce wydania: Kraków, 1989

Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971

Dane teleadresowe:

gmina: Kraków

powiat: Kraków

Obiekty w pobliżu:
Dwór w Modlnicy (najedź kursorem myszy na zdjęcie, aby uaktywnić strzałki nawigacyjne)