Muzeum „Rydlówka” w Krakowie
Znajdujący się na terenie dawnej wsi Bronowice Małe (obecnie w granicach Krakowa) dom – zwany dzisiaj „Rydlówką” – zbudował w latach 1894-1895 dla swojej rodziny malarz Włodzimierz Tetmajer. W tym czasie, pod koniec XIX w., położona tuż pod miastem wieś była często odwiedzana przez krakowskich artystów. Zainteresowani barwnym podkrakowskim folklorem i wiejskim krajobrazem malarze szukali tu tematów do swoich obrazów. Wśród nich był Ludwik de Laveaux, który w 1889 r. zaręczył się z miejscową chłopką, Marysią Mikołajczykówną. Rok później jej siostrę, Annę, poślubił Włodzimierz Tetmajer.
We wzniesionym kilka lat po ślubie domu częstymi gośćmi byli artyści, malarze i pisarze m.in. Jan Stanisławski, Aleksander Gierymski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer i Lucjan Rydel. Do historii dom Tetmajera przeszedł jednak przede wszystkim jako miejsce, gdzie 21 listopada 1900 r. odbyły się uroczystości weselne poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny. Zainspirowany owym wydarzeniem i towarzyszącą mu atmosferą dramat Stanisława Wyspiańskiego Wesele, wystawiony po raz pierwszy w Krakowie 19 marca 1901 r., został powszechnie uznany za jedno z największych arcydzieł polskiej literatury.
Opuszczone w 1903 r. przez Tetmajera (który zamieszkał w pobliskim pofranciszkańskim dworku) domostwo pięć lat później kupił Lucjan Rydel i po czteroletniej przebudowie – przeprowadzonej według planów architekta Józefa Pokutyńskiego – wprowadził się do niego wraz z rodziną. Poeta mieszkał w nim (z krótką przerwą na początku I wojny światowej) do swojej śmierci w 1918 r.
W grudniu 1968 r. budynek „Rydlówki” zajął się od ognia w nieszczelnej instalacji kominowej. Po gruntownej restauracji został on 21 listopada 1969 r. otwarty jako Muzeum Młodej Polski pod patronatem Oddziału Krakowskiego PTTK. Dom – dworek żyje dzięki Społecznemu Komitetowi Odnowy Zabytków Krakowa.
Budynek „Rydlówki” otoczony jest rozległym ogrodem. Do zwiedzania udostępnione są pomieszczenia na parterze, mieszczące obecnie Muzeum Młodej Polski. Prelekcje rozpoczynające trasę zwiedzania odbywają się w dawnym gabinecie Lucjana Rydla. Na jego ścianach eksponowane są obrazy malarzy zafascynowanych Bronowicami, m.in. Włodzimierza Tetmajera, Jana Stanisławskiego i Kazimierza Sichulskiego. W ściennej wnęce umieszczona jest rzeźba przedstawiająca Lucjana Rydla autorstwa Andrzeja Zwolaka. Z gabinetu przechodzi się do tzw. izby tanecznej. Znajdują się tu portrety rodziny Rydlów i osób z nimi spokrewnionych. Zwracają uwagę słynny portret Rydla malowany przez Stanisława Wyspiańskiego, ukazujący poetę z „Primaverą” Botticellego w tle, oraz przedstawienia Jadwigi Rydlowej i Anny Tetmajerowej w strojach ludowych. Oryginalne ubiory można zobaczyć w szafach stojących przy drzwiach prowadzących do kolejnej izby – „sceny”. To pomieszczenie zostało urządzone według opisu, jaki zamieścił Wyspiański we wstępie do Wesela. Meble, przedmioty, reprodukcje dzieł i inne elementy wyposażenia odtwarzają przestrzeń, w jakiej toczy się akcja dramatu. W ostatniej z sal ekspozycyjnych, „alkierzu”, prezentowane są pamiątki po uczestnikach wesela Rydla: fotografie, przedmioty do nich należące oraz pierwodruki utworów Rydla i Wyspiańskiego. Przy tradycyjnie malowanej skrzyni wiannej Jadwigi Rydlowej stoi krzesło zaprojektowane przez Stanisława Wyspiańskiego.
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : PWN
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1993
Podkrakowskie wycieczki
Autor: Julian Zinkow
Wydawnictwo: Krakowski Ośrodek Informacji i Reklamy Turystycznej „Wawel–Tourist”
Miejsce wydania: Kraków, 1977
Krajobraz „Wesela”
Autor: Stanisław Waltoś
Wydawnictwo: Krakowski Ośrodek Informacji i Reklamy Turystycznej, „Wawel – Tourist”, fot. barwne Adam Bujak
Miejsce wydania: Kraków, 1982
Śladami Młodej Polski. Secesja w Krakowie i okolicach. Przewodnik
Autor: Teresa Sobieska, Krystyna Sobieska, Genevieve Blondiau
Wydawnictwo: Iere Edition
Miejsce wydania: Kraków, 2002
Jam dwór polski
Autor: Maciej Rydel
Wydawnictwo: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego
Miejsce wydania: Gdańsk, 1993
Kraków: przewodnik historyczny
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Dolnośląskie
Miejsce wydania: Wrocław, 1997
Kraków. Przewodnik ilustrowany
Autor: Bogusław Michalec
Wydawnictwo: Pascal
Miejsce wydania: Bielsko-Biała, 2004
III Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego
Autor: Jadwiga Marcinek
Publikowany: „Dziennik Polski”, (15.09 – 16.09) , R. 2001
Dwory. Zamki. Pałace
Autor: Roman Marcinek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Kluszczyński
Miejsce wydania: Kraków, 2002
Bronowice dzielnica Krakowa. Kalendarium dziejów
Autor: Andrzej Lechowski
Wydawnictwo: Dzielnica VI
Miejsce wydania: Kraków, 1995
Ulicami Krakowa
Autor: Jerzy Kossowski, Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Artystyczno- Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1968
Krakowskie i podkrakowskie dwory- historia i współczesność
Autor: Andrzej Gaczoł
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, nr 10, R. 1982
Droga do Bronowic: opowieść o Lucjanie Rydlu
Autor: Józef Dużyk
Wydawnictwo: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
Miejsce wydania: Warszawa, 1968
Witający Rydel. Laseczka, kapelusz, odstające uszy
Autor: (MM)
Publikowany: “Dziennik Polski”, 18 czerwca 2004, Rok LX, Nr 141, s. I (Kronika Krakowska)
Encyklopedia Krakowa
Red. : red,. prowadzący Henryk Stachowski ; aut. Elżbieta Adamczyk [et al.]
Wydawnictwo : Warszawa ; Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN. – XIV, [2], 1135, [1] s. : il. ; 30 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 2000
Krajobraz „Wesela”
Autor: Stanisław Waltoś
Wydawnictwo: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza „Exartim”, wyd. 2 zm. i uzup.
Miejsce wydania: Bochnia, Kraków, 1992
Bronowice Małe jako przykład historycznej i konserwatorskiej problematyki wsi podkrakowskiej, cz. I
Autor: Zbigniew Beiersdorf, Mikołaj M. Kornecki, Bogusław Krasnowolski
Publikowany: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury. Oddział PAN w Krakowie. wyd. Komisja Urbanistyki i Architektury, Ossolineum, T. XVII, 1983, s. 211-217
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 2000
Zwiedzamy Kraków: przewodnik turystyczny
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: PTTK „Kraj”
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 1989
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : [Wyd. 2]. – Wydawnictwo Naukowe PWN. Oddział. – 718 s. : il., pl. ; 21 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1997
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: PWN
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 1993
Kraków i okolice : przewodnik
Autor : Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo : „ Sport i Turystyka” ; [oprac. kartogr. Henryka Całkowa, Janusz Szewczuk (mapa załącznik)]. – Wyd. 3 uzup. – 219, [1] s., [1] k. pl. kolor. ; 19 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1991
Rzemiennym dyszlem po dworach
Autor: Maciej Rydel
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, 1994, nr 12, s. 30-32
Dwory i dworki w Polsce
Autor: Tadeusz Stefan Jaroszewski
Wydawnictwo: Sport i Turystyka MUZA S.A.
Miejsce wydania: Warszawa, 1997
Przewodnik po muzeach i zbiorach w Polsce
Autor : Stanisław Lorentz
Wydawnictwo : Warszawa : Wydawnictwo „Interpress”, wyd. 3 uzup., 520, [4] s., [132] s. tabl. (w tym 60 s. kolor.), 1 k. mapa kolor. : il., fot., pl., portr. ; 23 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1982
Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice, wyd. III rozszerzone
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: wyd. Łódzkie Zakłady Graficzne, Krajowa Agencja Wydawnicza (reprodukcja techniką fotooffsetową: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1938)
Miejsce wydania: Kraków, 1989
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
adres: ul. W. Tetmajera 28, Kraków
gmina: Kraków
powiat: Kraków
GPS: N: 50° 05′ 16″, E: 19° 52′ 40″
gospodarz: Oddział Krakowski PTTK
www: http://www.krakow.pttk.pl/index.php?id=rydlowka
telefon: 12 637 07 50
(najedź kursorem myszy na zdjęcie, aby uaktywnić strzałki nawigacyjne)