Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie: dawne Muzeum Techniczno-Przemysłowe
W 1868 roku powstało pierwsze w historii krakowskie muzeum, Miejskie Muzeum Techniczno-Przemysłowe, którego zaczątkiem była bogata kolekcja eksponatów zakupionych w Anglii i Francji przez dr Adriana Baranieckiego. Prekursorską koncepcją Baranieckiego, pozostającego pod urokiem angielskich muzeów, było połączenie samej ekspozycji dzieł z równoczesnym utworzeniem warsztatów wytwórczych, w których zdobywaliby wiedzę i praktykę zarówno studenci kierunków plastycznych, jak i przychodząca na niedzielne kursy młodzież obu płci, co też dowodziło nowatorskiego podejścia do edukacji założyciela kursów. Dotąd bowiem nie dbano o wykształcenie rzemieślników czy kobiet. Dla muzeum po latach oczekiwania wzniesiono modernistyczny gmach (1910–1914) przy ulicy Smoleńsk 9 zaprojektowany przez Franciszka Mączyńskiego i Tadeusza Stryjeńskiego, z fasadą Józefa Czajkowskiego. Budowa przeciągnęła się, bo nieobeznani jeszcze z konstrukcją żelbetową budowniczowie spowodowali katastrofę budowlaną.
Uwagę zwraca reprezentacyjna klatka schodowa z dekoracyjną, ręcznie kutą balustradą oraz trzy wielkie okna witrażowe umieszczone na półpiętrach wykonane w Zakładzie Żeleńskich. Na ścianach we wnętrzu budynku umieszczono zespół siedmiu fresków autorstwa Zofii Stryjeńskiej przedstawiający bożki słowiańskie oraz barwne sgrafitto Wojciecha Jastrzębowskiego; sufity zdobią ciekawe żyrandole autorstwa Kazimierza Witkiewicza. W budynku nadal znajduje się czytelnia kompleksowo zaprojektowana przez Karola Homolacsa, a na korytarzach i w poszczególnych salach wciąż przechowywane są meble zaprojektowane specjalnie do tego budynku przez czołowych artystów szkoły, zarówno wykładowców, jak i jej uczniów.
Autor: Joanna Nowostawska-Gyalókay, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2013)
Beiersdorf Z., Muzeum Techniczno-Przemysłowe w Krakowie, „Rocznik Krakowski” 1991, t. LVII.
Buyko M., Uczniowie o Matejce, [w:] Czterej Mistrzowie i ich pracownie. Malarstwo i rysunek ze zbiorów Muzeum Akademii Sztuk Pięknych, Kraków 2008.
Dom Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie, „Architekt” 1905, z. IV.
Kołodziejowa B., Miejskie Muzeum Przemysłowe im. dra Adriana Baranieckiego w Krakowie, Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie, t. XI, Kraków 1976.
Kozioł A., W Noworolu, „Dziennik Polski”, 19 lutego 2005.
Paluch J.M., Rozmowa z Tadeuszem Noworolskim, „Cracovia Leopolis” 1995, nr 1.
Pilikowski M., Maciej Moraczewski – twórca gmachu Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, „Wiadomości ASP” 2012, nr 56.
Prokesch W., Z dziejów krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, Kraków 1917.
Tomczyk-Maryon M., Wyspiański, Warszawa 2009.
Towarzystwo Lekarskie Krakowskie. Księga Jubileuszowa, red. I. Gościński, A. B. Skotnicki, Kraków 2006.
Wernichowska B., Galicyjskie delicje, http://ugotuj.to/przepisy_kulinarne/1,87978,1329169,Galicyjskie_delicje.html (dostęp: 20 stycznia 2013).
Wielgut-Walczak J., Fundator i następcy. Dyrektorzy krakowskiego Muzeum Techniczno-Przemysłowego a kształt biblioteki muzealnej, [w:] Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą II, red. J. Dzieniakowska, I. Krasińska, M. Olczak-Kardas, Kielce 2011.
Wielgut-Walczak J., Biblioteka Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie (1868–1950). Zarys dziejów, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, folia 39, Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia IV, 2006.
Wojciech Weiss w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, red. J. Antos, Z. Weiss-Nowina Konopka, Kraków 2010.
adres: ul. Smoleńsk 9, Kraków
gmina: Kraków
powiat: Kraków
GPS: N: 50° 3' 33", E: 19° 55' 52"
gospodarz: Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
www: http://www.asp.krakow.pl/
- Collegium Maius w Krakowie
- Dwór w Michałowicach
- strona www
- Kościół i klasztor oo. Karmelitów Na Piasku w Krakowie
- Gmach główny Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie
- Kościół i klasztor Braci Kapucynów w Krakowie
- Muzeum Narodowe w Krakowie – Gmach Główny
- Kościół sióstr Norbertanek w Krakowie
- Pałac Larischa w Krakowie