Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem
Najstarsza część budynku przy ulicy Kościeliskiej 44 pochodzi jeszcze z lat sześćdziesiątych XIX wieku. Jest to część chałupy Gąsieniców-Sobczaków (obecnie Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje), której rozdzielenie nastąpiło wskutek rodzinnych podziałów majątkowych. W 1925 roku dom został rozbudowany o kolejne izby przez Andrzeja Mardułę, który ożenił się z jedną z sióstr z rodziny Sobczaków. Chałupa przybrała kształt typowego zakopiańskiego pensjonatu. Po wojnie, po tragicznej śmierci Andrzeja w obozie Auschwitz-Birkenau, w domu przy ulicy Kościeliskiej zamieszkał jego brat Franciszek. Przeniósł tu także swoją działalność stolarsko-lutniczą.
Franciszek Marduła fach stolarski zdobywał u swojego ojca – jednego z pierwszych absolwentów zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego. Dość szybko pasja twórcza i zamiłowanie do precyzji popchnęły go w stronę lutnictwa. Pierwsze skrzypce zbudował już jako dziewiętnastolatek, a jako dojrzały twórca został nauczycielem lutnictwa w zakopiańskim Państwowym Liceum Technik Plastycznych (obecnie Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara), a następnie w nowotarskim Technikum Budownictwa Instrumentów Lutniczych. Swoją działalność pedagogiczną łączył z twórczością artystyczną, osiągając międzynarodowe sukcesy.
Dom i pracownia zawsze tętniły życiem. Tu kształcili się uczniowie pod okiem swojego mistrza. Tu spotykały się największe sławy wiolinistyki – zarówno lutnicy, jak i muzycy. Tu toczyły się rozmowy o wspólnych pasjach, ideach, o muzyce. Stałymi gośćmi Franciszka i jego rodziny byli najwybitniejsi polscy oraz zagraniczni muzycy i instrumentaliści, między innymi Irena Dubiska, Henryk Szeryng, Eugenia Umińska, Wanda Wiłkomirska, Mikołaj Górecki, Roman Totenberg, Robert Szreder, Nigel Kennedy, Piotr Janowski.
Pasję lutniczą Franciszek Marduła dzielił z działalnością sportową – był trenerem narciarstwa i gimnastyki, członkiem kadry narodowej w narciarstwie. Po wojnie reaktywował działalność zakopiańskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Do końca długiego, 98-letniego życia, był czynny zawodowo. Spoczął na cmentarzu zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.
Obecnie pracownię prowadzi syn Franciszka Marduły – Stanisław, który pracował z ojcem już od lat siedemdziesiątych. Stanisław Marduła jest również nauczycielem lutnictwa w Zespole Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara. Pracownia przy ulicy Kościeliskiej jest najstarszą nieprzerwanie działającą w Małopolsce i drugą w Polsce. Zajmuje się budową nowych instrumentów, ale także konserwacją tych historycznych.
Stanisław Cukier, Alicja Hołoga-Marduła, Stanisław Marduła, O lutnictwie i innych pasjach rodziny Mardułów
Anna Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989
Teresa Lisek, Mistrz Franciszek Marduła, Kraków 2007
M. Waller (red.), Polska sztuka lutnicza 1954-2004, Poznań 2004
Beniamin Vogel, Słownik Lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich, Szczecin 2007
Wywiad ze Stanisławem Mardułą, s. 36-42: https://zsp-kenar.pl/index/
http://ziemia.pttk.pl/Ziemia/
http://www.zpal.pl/pdf/F_
https://www.dzieje.pl/wystawy/
https://www.tatry-przewodnik.
https://www.dzieje.pl/
adres: ul. Kościeliska 44, Zakopane
gmina: Zakopane
powiat: tatrzański
- Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
- Ceramika w Łysej Górze (k. Tarnowa)
- Tekst linkujący
- Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie w Zakopanem
- Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem
- Willa Czerwony Dwór w Zakopanem
- Willa Oksza w Zakopanem
- Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem
- Zespół albertyński na Kalatówkach w Zakopanem
- Wybierz zabytki
- Zespół dworski w Łopusznej
- „Organy” Władysława Hasiora na Przełęczy Snozka
- Wieś Kacwin na Spiszu
- Kościół pw. św. Elżbiety Węgierskiej w Trybszu
Instrument z duszą
Pracownia lutnicza Mardułów jest najstarszą taką pracownią nieprzerwanie działającą w Małopolsce i drugą w Polsce. Założył ją Franciszek Marduła – legenda polskiego lutnictwa. Obecnie pracownię prowadzi jego syn Stanisław, który podobnie jak ojciec naucza lutnictwa w Zespole Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara. W filmie o fenomenie lutnictwa na Podhalu, tradycjach snycerskich, pracowni lutniczej jako magicznym miejscu, gdzie z kawałka drewna powstaje instrument, o relacjach mistrz–uczeń i przekazywaniu tajemnej wiedzy – opowie sam Stanisław Marduła.
Film zrealizowany w ramach XXII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego. Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci.