Willa Oksza w Zakopanem
W Zakopanem, przy ulicy Zamoyskiego znajduje się jedna z piękniejszych drewnianych willi. Budynek ten jest dziełem Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego. Zaprojektował ją w latach 1894–1895 dla Bronisławy i Wincentego Korwin-Kossakowskich. Był to jego trzeci projekt architektoniczny rozwijający koncepcję stylu zakopiańskiego. Witkiewicz chciał stworzyć styl narodowy w sztuce, a inspiracją była dla niego sztuka ludowa Podhala. Poszukiwał w niej „cech szczególnych, odrębnych, wyłącznie polskich”, które mógłby zastosować w projektach architektonicznych mogących sprostać potrzebom współczesności.
W latach 1895–1896 góralscy cieśle pod kierunkiem Wojciecha Roja i Jana Obrochty wznieśli willę, która początkowo nosi nazwę Korwinówka. W 1899 r. dom zakupił Marcin Nałęcz-Kęszycki, aby ofiarować go swojej żonie Helenie z okazji ich srebrnego wesela. Na jej cześć zmienił również nazwę willi na Oksza (herb rodowy Heleny). Rok później Kęszycki zmarł, jego żona mieszkała w Okszy do śmierci w 1907 r. Kolejnym właścicielem domu był prof. Pietrzycki, który w czasie pierwszej wojny sprzedał go Marii Bobrzyńskiej – w tym czasie w Okszy mieścił się pensjonat. W 1920 r. willę kupiło Towarzystwo „Odrodzenie” i przebudowało, znacznie zmieniając wygląd domu. W latach 1927–1932 w Okszy mieścił się internat zakopiańskiego gimnazjum. Podczas II wojny światowej znajdowała się w nim Szkoła Gospodarstwa Domowego (od listopada 1944 r. również ściśle tajna Ekspozytura Politechniki Warszawskiej), a po wojnie prewentorium dla dzieci i młodzieży. Na początku lat 60. przeprowadzony został remont kapitalny willi, w której później mieści się dom wypoczynkowy. W 2006 r. budynek stał się własnością Muzeum Tatrzańskiego; został wpisany do rejestru zabytków i rozpoczęły się prace przygotowujące go do remontu. W 2011 r. Oksza została otwarta dla zwiedzających, a w jej wnętrzach prezentowane są dwie wystawy: Zakopane – pępek świata oraz Sztuka pod Giewontem w latach 1880–1939.
Styl zakopiański i zakopiańszczyzna
Autor : Barbara Tondos
Wydawnictwo : Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2009. – 223 s. : il., fot. (w tym kolor.), rys. ; 24 cm., Seria : (Nasze Pamiątki i Krajobrazy)
Miejsce wydania : Wrocław, 2009
Urbanistyka i architektura 1933 – 2008
Autor : Zbigniew Moździerz
Publikowany : Zakopane : 75 lat praw miejskich, konsult. meryt. Mieczysław Mantyka, Wiesław A.Wójcik. ; oprac. red. Ewa Matuszewska; Zakopane : Urząd Miasta, 2008, s. 57 – 96
Zakopane : przewodnik historyczny
Autor: Lidia Długołęcka – Pinkwart, Maciej Pinkwart
Wydawnictwo: PTTK „Kraj”, wyd. 2 popr., rozsz. i uzup., 319, [1] s., [1] k. mapa złoż. kolor. : faks., fot., portr. ; 21 cm
Miejsce wydania: Warszawa, 1994
Zakopane : przewodnik historyczny
Autor: Lidia Długołęcka, Maciej Pinkwart
Wydawnictwo: PTTK „Kraj”, wyd.1, dodr., 317, [3] s. : il. ; 21 cm
Miejsce wydania: Warszawa, 1989
Styl zakopiański i zakopiańszczyzna
Autor : Barbara Tondos
Wydawnictwo : Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 223 s. : il., portr. ; 24 cm., bibliogr. s. 207-215, ISBN 83-04-04505-2, (Seria : Nasze Pamiątki i Krajobrazy)
Miejsce wydania : Wrocław, 2004
Zakopane od A do Z
Autor: Lidia Długołęcka-Pinkwart, Maciej Pinkwart
Wydawnictwo: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 378, [2] s. : il. ; 20 cm
Miejsce wydania: Warszawa, 1994
Zakopane : przewodnik historyczny
Autor: Lidia Długołęcka, Maciej Pinkwart
Wydawnictwo: PTTK „Kraj”, 319, [1] s. : il. ; 21 cm + 1 k. mapa złoż.
Miejsce wydania: Warszawa, 1988
adres: ul. W. Zamoyskiego 25, Zakopane
gmina: Zakopane
powiat: tatrzański
GPS: N: 49° 17' 19", E: 19° 57' 58"
gospodarz: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
www: http://muzeumtatrzanskie.pl/?venue=galeria-sztuki-xx-wieku-w-willi-oksza
e-mail: [email protected]
telefon: 18 201 52 05
- Wybierz zabytki
- Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
- Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem
- Willa Czerwony Dwór w Zakopanem
- Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem
- Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem
- Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie w Zakopanem
- Ceramika w Łysej Górze (k. Tarnowa)