Przeskocz do treści
zabytkowe sklepienie

Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach

Wincenty Witos (1874–1945), urodzony w Wierzchosławicach pod Tarnowem, równolegle z rozwojem swej kariery politycznej układał swoje sprawy osobiste w rodzinnej wsi. W 1899 roku ożenił się z Katarzyną Tracz, która w posagu wniosła kilka morgów ziemi. To właśnie na niej w 1913 roku, niecały kilometr od rodzinnej chałupy, wybudował własną zagrodę. Nowa zabudowa nie tylko znacząco polepszyła warunki bytowe Witosa i jego rodziny, ale także z czasem przerodziła się w główny ośrodek ruchu ludowego w Polsce.

Muzeum W. Witosa w Wierzchosławicach, fot. M. Jałoszyńska MIK 2016 CC BY NC ND

Z początkiem lat 30. XX wieku, kiedy Witos jako oskarżony stanął przed sądem w tzw. procesie brzeskim (1931–1932), przekazał gospodarstwo swej jedynej córce, Julii. Po jej śmierci zagrodę przejęła wnuczka Witosa – Joanna Steindel.

Powołanie Muzeum Wincentego Witosa było możliwe dzięki działaniom rodziny i grupy działaczy ludowych, na czele ze Stanisławem Mierzwą – bliskim współpracownikiem Witosa. To właśnie oni zapoczątkowali tradycję odwiedzin grobu Wincentego Witosa (pochowanego na cmentarzu w Wierzchosławicach), która jest do dziś kontynuowana pod nazwą Zaduszek Witosowych. Obecnie muzeum biograficzne Wincentego Witosa jest jednym z oddziałów Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Na dawne gospodarstwo Wincentego Witosa składa się drewniany dom, stajnia, dwie stodoły i piwniczka. Układ drewnianej zabudowy ma kształt czworokąta. W latach 1995–1997 zabudowania zostały poddane gruntownemu remontowi, który przywrócił pierwotny wygląd budynków oraz pozwolił na przystosowanie ich do potrzeb muzealnych i biurowych.

Wnętrza domu rodziny Witosa zachowały oryginalny wygląd i wyposażone są w autentyczne meble, sprzęty kuchenne, dokumenty i pamiątki po zmarłym polityku i jego rodzinie.

W budynku dawnej stajni, na wystawie fotograficznej, przedstawiono życie i działalność polityczną Witosa, a także historię powstania muzeum i działalność Stanisława Mierzwy.

Swój pierwotny charakter zachowała także jedna ze stodół (tzw. większa), w której zgromadzono narzędzia i sprzęty rolnicze, niezbędne mu przy prowadzeniu gospodarstwa.

W mniejszej stodole znajduje się stała wystawa sztandarów ludowych, pochodzących niemal ze wszystkich etapów organizacyjnych polskiego ruchu ludowego.

Deszczyński M. P., Wincenty Witos, Warszawa 2009. Olejniczak M., Witos, Warszawa 2012. O Wincentym Witosie: relacje i wspomnienia, zebr. i oprac. Borkowski J., Warszawa 1984. Witos W., Moje wspomnienia, t. I–IV, Warszawa 1978. Zakrzewski A., Wincenty Witos, Warszawa 1977. Zakrzewski A., Wójt z Wierzchosławic, Warszawa 1984.

Dane teleadresowe:

adres: Wierzchosławice 698 (powiat tarnowski)

gmina: Wierzchosławice

powiat: tarnowski

GPS: N 50°2’22”; E 20°51’19”

gospodarz: Muzeum Okręgowe w Tarnowie

www: https://muzeum.tarnow.pl/

e-mail: [email protected]

telefon: +48 14 679 70 40

Obiekty w pobliżu:
Dwór w Modlnicy (najedź kursorem myszy na zdjęcie, aby uaktywnić strzałki nawigacyjne)