Dom rodzinny Wincentego Witosa w Wierzchosławicach

W przysiółku Dwudniaki, na obrzeżach wsi Wierzchosławice, w krytym strzechą domu w 1874 roku urodził się Wincenty Witos – charyzmatyczny przywódca ruchu ludowego i trzykrotny premier II RP. Jego rodzina była jedną z najuboższych we wsi, posiadała zaledwie dwa morgi lichego gruntu położonego pod lasem i część domu składającego się ze stajenki przerobionej na mieszkanie i małej sieni, w której mieściła się jedyna ich krowa (W. Witos, Moje wspomnienia, Warszawa 1981).

Dom pochodzący z 1814 roku, w którym Wincenty Witos spędził swe dzieciństwo, należał w części do jego ojca Wojciecha. Pozostała część domu należała do siostry Wojciecha, Marii. Z czasem ojciec wykupił dom na własność. Po jego śmierci rodzinna zagroda przeszła w ręce syna Andrzeja (brata Wincentego), który sprzedał ją w 1921 roku. Rodzina Witosa wraz z lokalnymi działaczami ludowymi wykupiła ją w 1971 roku i przeznaczyła na cele muzealne.

Dom Witosa składa się z sieni, dużej izby i komory oraz małej izby, w której pierwotnie mieściła się stajnia. Obecnie we wnętrzach chałupy zgromadzono przedmioty i narzędzia rolnicze używane na wsi w II połowie XIX wieku.

W 1972 roku, w 27. rocznicę śmierci Witosa, działacze ludowi założyli Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa – stowarzyszenie, które do dziś aktywnie pielęgnuje pamięć oraz zachowuje materialne dziedzictwo po Wincentym Witosie. Z inicjatywy Towarzystwa – do którego należy zabytkowy obiekt – w 2015 roku przeprowadzono gruntowny remont. Ścisła współpraca z pobliskim Muzeum Wincentego Witosa umożliwia turystom zwiedzanie domu (po uprzednim umówieniu się).