Fort 50 ½ O Barycz w Krakowie

Ten lądowy pancernik – sklasyfikowany przez Austriaków jako Gürtelhauptwerk, czyli fort główny – powstał w latach 1897-98. Wraz z sąsiednim fortem 50½ West „Kosocice” strzegł południowo-wschodniego narożnika twierdzy. Po mobilizacji czterech oficerów miało dowodzić załogą złożoną ze 113 artylerzystów, 56 piechurów i sześciu pionierów. Ich wojennym domem był blok koszarowo-bojowy chroniony grubymi warstwami betonu, z pancernymi drzwiami i okiennicami. Aby skutecznie odpierać nieprzyjacielskie szturmy, fort został silnie uzbrojony. W czterech obrotowych wieżach umieszczonych na potężnym stropodachu kryły się 8-centymetrowe armaty Škody Wz 1894. Piąta wieża służyła do obserwacji. Osłonięte pancerzem armaty mogły ostrzeliwać trakt lwowski i strategiczną linię kolejową do Przemyśla. Gdyby nieprzyjaciel zdołał podejść bardzo blisko, zatrzymać miała go głęboka sucha fosa i broniący jej żołnierze, ukryci w galerii oraz dwóch kaponierach. Oprócz karabinów dysponowali oni czterema szybkostrzelnymi 6-centymetrowymi armatami Wz 1899. Mieli zapewnioną bezpieczną komunikację z blokiem koszarowo-bojowym poprzez podziemny chodnik – tzw. poternę. Artylerię „Baryczy” dopełniały dwie 8-centymetrowe armaty umieszczone w „zdradzieckim” tradytorze.

Na początku grudnia 1914 roku, gdy 3. Armia Rosyjska próbowała zdobyć Kraków, „Barycz” bronił podejścia od strony Wieliczki. Wspomagał też ogniem forty: 50 „Prokocim” i 51 „Rajsko”. Po I wojnie światowej fort był w dyspozycji Wojska Polskiego. W czasie II wojny światowej gospodarzyli nim Niemcy – zostały po nich pamiątkowe napisy. W latach 1957-61 naukowcy z AGH testowali w „Baryczy” polskie rakiety meteorologiczne. Później, w czasach zimnej wojny, LWP wykorzystywało fort na własne potrzeby. Dzisiaj w „Baryczy” znajduje się oddział Muzeum Twierdzy Kraków – prowadzony przez Fundację Janus.