Przeskocz do treści

Dwór w Modlnicy

Wieś Modlnica położona jest w niewielkiej odległości od Krakowa, przy trasie wiodącej do Olkusza. Wzmianki z XIII wieku podają, że była ona własnością norbertanek ze Zwierzyńca. W kolejnych wiekach zmieniała właścicieli, trafiając w ręce m.in. Czederów, Wierzbiętów, Minockich, a w XVI wieku przeszła we władanie rodziny Salomonów herbu Łabędź. Później jej właścicielem był  królewski sekretarz Stanisław Fogelweder, w połowie XVIII wieku władał nią Michał Łętowski.

Dwór w Modlnicy, fot. K. Schubert, 2022. MIK, CC BY SA 4.0

Od końca XVIII wieku aż do 1945 roku Modlnica znajdowała się w posiadaniu rodziny Konopków. Za ich bytności dwór w Modlnicy gościł wiele ciekawych postaci z krakowskiego środowiska kultury i nauki. Bywali tu m.in. Artur Grottger, Włodzimierz Tetmajer, Walery Eliasz Radzikowski, Stanisław Kamocki czy znany folklorysta, kompozytor Oskar Kolberg.

Kupiony w 1782 roku przez Józefa Konopkę dwór został wyremontowany, jednak wkrótce spłonął. Wtedy właściciel przystąpił do budowy nowego, murowanego domu, który wzniesiono według planów krakowskiego budowniczego, Karola Kriszkiera. W latach 1784–1787 powstał parterowy budynek z drewnianym gankiem, nakryty dachem łamanym. Założony na planie prostokąta, dwutraktowy, mieścił na osi salon i sień wejściową, a po bokach pokoje mieszkalne. Niedługo potem dwór rozbudowano, dodając od północy trzeci trakt, a od wschodu sień gospodarczą i niewielki dziedziniec, ogrodzony kamiennym murem z wieżą.

Kolejną przebudowę dwór przeszedł w latach 20. XIX wieku. Wówczas od frontu dobudowano czterokolumnowy portyk zwieńczony trójkątnym szczytem, a galerię od strony ogrodu zamieniono na portyk wgłębny. Wtedy także ozdobiono okna wykonanymi w tynku, trójkątnymi nadokiennikami.

Zdewastowany dwór przejął w 1959 roku Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i z okazji jubileuszu 600-lecia uczelni w latach 1960–1964 starannie go odnowiono z zachowaniem wszystkich cech minionej epoki. Nawiązując wyglądem zewnętrznym dworu do czasów jego dziewiętnastowiecznej przebudowy w duchu klasycyzmu. Mimo że z dawnego wyposażenia zachowały się tylko trzy kominki, to jednak we dworze starano się odtworzyć atmosferę dawnej siedziby szlacheckiej z czasów XVIII–XIX wieku. Wnętrza zaaranżowano w sposób typowy dla szlacheckiego domu, urządzając je stylowymi meblami i obrazami z epoki. W saloniku można obejrzeć kolekcję trofeów i grafik o tematyce łowieckiej, ofiarowanych przez Adama Konopkę – ostatniego właściciela majątku.

W 2018 roku Uniwersytet Jagielloński w Krakowie rozpoczął kolejną gruntowną modernizację dworu i jego otoczenia, przeprowadzając zarówno prace remontowe, jak i konserwatorskie. Metamorfozę przeszły również wnętrza i wyposażenie dworu. Dzięki przebudowie i konserwacji nadano im bardziej funkcjonalny charakter. Obecnie dwór jest miejscem spotkań zarówno środowiska Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak i przestrzenią do organizacji wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych dla społeczności lokalnej.

Wokół dworu rozciąga się duży, zabytkowy park, w którym znajduje się kilka starych dębów liczących około 400–500 lat. Park założono w XVI wieku, a w XVIII ukształtowano go w stylu barokowym.

Wielka Wieś : gościnna podkrakowska gmina
Autor :  tekst : Paweł Karpierz, Marcin Rybski
Wydawnictwo : Urząd Gminy Wielka Wieś. Wydział Promocji, projekt i druk : inGraphic – studio reklamy i poligrafii Mateusz Indyka : Wielka Wieś,  – 24 s., il. kolor., 20 cm.,  (folder)
Miejsce wydania : Wielka Wieś, 2011

Szkoła w Modlnicy : ludzie i miejsca
Autor :  zespól redakcyjny pod kierunkiem Agnieszki Janik
Wydawnictwo : inGraphic – studio reklamy i poligrafii Mateusz Indyka : Wielka Wieś, wydanie I, korekta : Marcin Rybski, projekt okładki : Mateusz Indyka, skład : inGraphic – studio reklamy i poligrafii Mateusz Indyka : Wielka Wieś,  wydawca : Zespół Szkolno – Przedszkolny w Modlnicy, Szkoła Filialna w Modlniczce, Urząd Gminy Wielka Wieś, ISBN : 978 – 83 – 931348-3-0 ,   stron 74 [6],  il., 21 cm.
Miejsce wydania : Modlnica,  2011

Dwór w Modlnicy
Autor: Maria Bernasikowa
Publikowany: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Historii Sztuki, zeszyt 2, nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1965, s. 165 – 210

Gdzie kopka, tam Konopka
Autor: (m)
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, R. 1992, nr 9, s. 37 [dot.: Marek Konopka herbu Nowina z Jałbrzykowego Stoku, Modlnicy, Mogilan i Głogoczowa, Warszawa, 1992]

Kraków i okolice : przewodnik
Autor : Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo :  „ Sport i Turystyka” ; [oprac. kartogr. Henryka Całkowa, Janusz Szewczuk (mapa załącznik)]. – Wyd. 3 uzup. – 219, [1] s., [1] k. pl. kolor. ; 19 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1991

Dwory i dworki w Polsce
Autor: Tadeusz Stefan Jaroszewski
Wydawnictwo: Sport i Turystyka MUZA S.A.
Miejsce wydania: Warszawa, 1997

Dwór murowany w Polsce w wieku XVI (wieża, kamienica, kasztel)
Autor: Teresa Jakimowicz
Wydawnictwo: Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk o Sztuce, PWN, (Seria: Prace Komisji Historii Sztuki, T. X)
Miejsce wydania: Warszawa-Poznań, 1979

Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975

Pomniki sztuki w Polsce, T.1 : Małopolska
Autor :  Zygmunt Jerzy  Łoziński
Wydawnictwo : Arkady- XXVII, 489 s., 3 mapy luz. : fot., pl., rys. ; 20 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1985

Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953

Przewodnik po muzeach i zbiorach w Polsce
Autor : Stanisław Lorentz
Wydawnictwo : Warszawa : Wydawnictwo „Interpress”, wyd. 3 uzup., 520, [4] s., [132] s. tabl. (w tym 60 s. kolor.), 1 k. mapa kolor. : il., fot., pl., portr. ; 23 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1982

Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971

Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982

Dane teleadresowe:

adres: ul. Św. Wojciecha, 62 32-085 Modlnica

gmina: Wielka Wieś

powiat: krakowski

GPS: 50.1309547,19.8642998

Obiekty w pobliżu:

Dwór w Modlnicy (najedź kursorem myszy na zdjęcie, aby uaktywnić strzałki nawigacyjne)