Przeskocz do treści
18–19 MAJA
25–26 MAJA

Zamek w Pieskowej Skale

W północnej części Ojcowskiego Paru Narodowego, na wysokim cyplu skalnym nad doliną Prądnika góruje zamek w Pieskowej Skale. Wzniesiony przy starej drodze handlowej prowadzącej z Krakowa na Śląsk, jest warowną rezydencją renesansową z zachowanymi elementami średniowiecznymi i uzupełnieniami z późniejszych epok.

ZAMEK W PIESKOWEJ SKALE, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0
ZAMEK W PIESKOWEJ SKALE, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0

Kroniki notują, iż pierwsze umocnienia znajdowały się na skalnym występie już w 1315 r. Kazimierz Wielki zlecił wzniesienie tutaj obronnej wieży i obwarowań. W 1377 r. zamek został nadany przez Ludwika Węgierskiego Piotrowi Szafrańcowi i w rękach tego rodu pozostawał do początku XVII w. Za rządów Szafrańców, w latach 40. i 70. XVI w., został przebudowany i powiększony w stylu renesansowym, wtedy też powstał dziedziniec z krużgankami. W XVII w. należał do Michała Zebrzydowskiego, który wzniósł tu kaplicę i umocnił zamek fortyfikacjami. Zniszczony przez Szwedów zamek kupili następnie Wielopolscy, którzy go odbudowali i na nowo wyposażyli. W XIX w., dwukrotnie spalony, popadł w ruinę. W 1903 r. zakupiło go i zaadaptowało na obiekt letniskowy warszawskie Towarzystwo Akcyjne Zamek Pieskowa Skała. Po przejęciu przez państwo (po 1945 r.) zamek przekazano Państwowym Zbiorom Sztuki na Wawelu, które powołały tutaj swój oddział.

Rezydencja w Pieskowej Skale to przede wszystkim renesansowy zamek z trapezowym dziedzińcem otoczonym arkadowymi krużgankami, wspartymi na filarach i zdobionymi maszkaronami. W skrzydle wschodnim, od strony dziedzińca, znajduje się ryzalit mieszczący bramę wjazdową. W zabudowania tego skrzydła została włączona gotycka baszta obronna. Od północy dziedziniec zamyka mur dochodzący do skały nazywanej Dorotką. W tej części znajduje się XVII-wieczna kaplica św. Michała Archanioła z kryptami w podziemiach. Po wschodniej stronie zamku znajduje się dawne podgrodzie – rozległy dziedziniec zamknięty od południa podwójnymi murami obronnymi, od północy dwupiętrową oficyną i basztą, a od wschodu – kurtyną z dwoma bastionami w narożnikach.

Główny, renesansowy zamek mieści poniżej poziomu dziedzińca dwie kondygnacje z szeregiem sklepionych pomieszczeń. W salach wyższych pięter, nakrytych belkowymi stropami, zgromadzono dzieła malarstwa i rzeźby, a także meble i wyroby rzemiosła artystycznego z okresu od XIV do poł. XIX w.

Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków,  2010

Ojcowski Park Narodowy: przewodnik
Autor: Józef Partyka
Wydawnictwo: „Sport i Turystyka”, 131 s., [1] k. mapa luź. : il. ; 19 cm
Miejsce wydania: Warszawa, 1979

Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem
Autor : (ks.) Jan Wiśniewski
Wydawnictwo : Kielce : Jedność, [reprint : Marjówka Opoczyńska : Druk Szkoły Rzemiosł, 1933], Wydano z okazji obchodów jubileuszu Święty Krzyż 2000. Wydano z okazji obchodów jubileuszu Święty Krzyż 2000, 596, [4] s., [16] k. tabl. : il., fot., portr. ; 21 cm
Miejsce wydania : Kielce , [2000]
Wersja cyfrowa publikacji :

Dawna linia obronna Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Problemy konserwacji i adaptacji dla turystyki
Autor: Janusz Bogdanowski
Publikowany: Ochrona Zabytków, R. 4 (67): 1964, Wydawca: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków. Ośrodek Dokumentacji Zabytków.Warszawa, s. 3-36

Perły architektury
Autor : Tadeusz Glinka, Marek Piasecki
Wydawnictwo : Poznań : Wydawnictwo Publicat , (Seria: Cuda Polski : Przedsiedlik – Raniowski i Spółka). – 96 s. : il. kolor. ; 28 cm.
Miejsce wydania : Poznań, 2006

Krajobraz kulturowy Polski : Województwo Małopolskie
Red.: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo : Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Wydawnictwo VADEMECUM, druk: Drukarnia Skleniarz, 240 s., [8] s. tabl., [1] k. mapa luz. : il. ; 23 cm. – (Biblioteka Stowarzyszenia „Kultura i Natura” ; t. 1)
Miejsce wydania : Kraków, Warszawa, 2001

Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem
Autor: Jan Wiśniewski
Wydawnictwo: Drukarnia Szkoły Rzemiosł w Marjówce Opoczyńskiej, 596 s., [17] k. tabl. : il. ; 22 cm
Miejsce wydania: Marjówka Opoczyńska, 1933
Wersja cyfrowa publikacji :

Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1500 – 1540
Autor : Jerzy Gadomski
Wydawnictwo : Warszawa ; Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN. Oddział. –  131, [1] s., [217] s. tabl. : il. ; 30 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1995

Zamki w Polsce Południowej. Przewodnik
Autor: Izabela i Tomasz Kaczyńscy
Wydawnictwo: Sport i Turystyka Muza SA
Miejsce wydania: Warszawa, 2000

Zamki i pałace na turystycznych szlakach
Autor: Edward Wieczorek
Wydawnictwo: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej
Miejsce wydania: Katowice, 1992

Zamek w Pieskowej Skale, z planem i 10 ilustracjami w tekście
Autor: Stanisław Tomkowicz
Wydawnictwo: nakładem autora, Druk. W. L. Anczyca i Spółki
Miejsce wydania: Kraków, 1904

Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko–Częstochowskiej
Autor: Robert Sypek
Wydawnictwo: ARX
Miejsce wydania: Warszawa, 2003

Zamki i pałace Polski Południowej
Autor: Anna Semerjak, Aleksander Samerjak
Wydawnictwo: Annagraf
Miejsce wydania: Rudawa, 1999

Dolina Prądnicka. Pieskowa Skała, Ojców
Autor: Franciszek Sekuła
Wydawnictwo: [n.s.]
Miejsce wydania: Ojców, 1907

Spotkania z kustoszem Muzeum w Pieskowej Skale
Autor: Olgierd Mikołajski
Publikowany: Kronika Gminy i Miasta Skały, R. 1995, nr 11

Zamki. Pałace. Polska
Autor: Roman Marcinek
Wydawnictwo: Kluszczyński
Miejsce wydania: Kraków, 2002

Zamek w Pieskowej Skale: dzieje i konserwacja
Autor: Alfred Majewski
Wydawnictwo: Muzeum Historyczne m. Tarnobrzega
Miejsce wydania: Tarnobrzeg, 2000

Spotkanie z Pieskową Skałą
Autor: Alfred Majewski
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, R. 1992, nr 4, s. 2-5

Architektura i rzeźba renesansowa zamku w Pieskowej Skale
Autor: Alfred Majewski
Publikowany: Ochrona Zabytków , R. 1948, t. I

Spotkanie z Pieskową Skałą
Autor: Stanisław Jędrzejek
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, R. 1992, nr 12, s. 43

Bastionowe zamki w Małopolsce
Autor: Andrzej Gruszecki
Wydawnictwo: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
Miejsce wydania: Warszawa, 1962

Pieski zamek: z podkrakowskich legend…
Autor: Michał Fedorczak
Publikowany: Gazeta Krakowska, R. 1995, nr 186

Perły architektury w Polsce
Autor: Konrad Kazimierz Czapliński
Wydawnictwo: Videograf II
Miejsce wydania: Katowice, 2002

Dziedzictwo kulturowe w regionie Małopolska: ścieżka edukacyjna
Red.: Janina Mazur
Wydawnictwo: Zamiast Korepetycji
Miejsce wydania: Kraków, 2000

Zamek w Pieskowej Skale
Autor: Marek Wawrzkiewicz
Publikowany: Renowacje. Kwartalnik Ogólnopolski, R. 1998, nr 2, s. 80-84

Pieskowa Skała i jej okolice
Red.: Maria Podlodowska–Reklewska
Wydawnictwo: Zamek Królewski na Wawelu
Miejsce wydania: Kraków 2003

Orle Gniazda i warownie jurajskie
Autor: Robert Krajewski, Robert Kubiszyn
Wydawnictwo: Orla Baszta
Miejsce wydania: Warszawa, 1997

Pieskowa Skała
Autor: Jadwiga Krupińska
Wydawnictwo: Biblioteczka Szkoleniowa Krakowskiego Koła Przewodników Miejskich, cz. 1
Miejsce wydania: Kraków, 1972

Zamek w Pieskowej Skale
Autor: Jadwiga Krupińska
Miejsce wydania: Kraków, 1976

Zamek w Pieskowej Skale
Autor: Alfred Majewski
Publikowany: Teka Konserwatorska, zesz. 2, Wyd. Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Ochrony i Konserwacji Zabytków, Warszawa, 1952

Muzea województwa krakowskiego: informator
Wydawnictwo: Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1970

Zamek i Maczuga Herkulesa: zwiedzaj z nami
Autor: mas
Publikowany: Gazeta Krakowska, dod. Echo Krakowa, 11.07-12.07, R. 1998

Legendy nadprądnikowe
Autor: Emilja Sukertowa
Wydawnictwo: Polskie Towarzystwo Krajoznawcze
Miejsce wydania: Warszawa, 1928

Ojcowski Park Narodowy. Przewodnik
Autor: Józef Partyka
Wydawnictwo: Sport i Turystyka
Miejsce wydania: Warszawa, 1992

Ojców jako teren wycieczek szkolnych i wczasów
Autor: Marian Gotkiewicz i Władysław Szafer,  z współudziałem Bronisława Ferensa i Jana Kornasia
Wydawnictwo: Zakład Ochrony Przyrody, wyd. 2
Miejsce wydania: Kraków, 1954

Krakowiacy. Monografia etnograficzna, T.1
Autor: Stanisław Ciszewski
Wydawnictwo: nakładem autora
Miejsce wydania: Kraków 1894 (m. in. legendy o zamku w Pieskowej Skale i o pustelni w Grodzisku)

Sztuka sakralna
Autor: Marian Kornecki
Wydawnictwo: Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie (Seria: Natura i Kultura w Krajobrazie Jury)
Miejsce wydania: Kraków, 1993

Kraków. Przewodnik ilustrowany
Autor: Bogusław Michalec
Wydawnictwo: Pascal
Miejsce wydania: Bielsko-Biała, 2004

III Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego
Autor: Jadwiga Marcinek
Publikowany: „Dziennik Polski”,  (15.09 – 16.09) , R. 2001

Kraków
Autor: Jan K. Ostrowski
Wydawnictwo: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe
Miejsce wydania: Warszawa, 1992

Pałace i zamki w Polsce. Dawniej i dziś
Autor: Krystyna Stępińska
Wydawnictwo: Krajowa Agencja Wydawnicza
Miejsce wydania: Warszawa, 1977

Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975

Atlas zabytków architektury w Polsce
Autor: Jerzy Zygmunt Łoziński, Adam Miłobędzki
Wydawnictwo: „Polonia”
Miejsce wydania: Warszawa, 1967

Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej
Autor: Marian Kornecki
Wydawnictwo: Wydział Kultury Prezydium WRN w Krakowie. Wojewódzki Konserwator Zabytków
Miejsce wydania: Kraków, 1966

Pomniki sztuki w Polsce, T.1 : Małopolska
Autor :  Zygmunt Jerzy  Łoziński
Wydawnictwo : Arkady- XXVII, 489 s., 3 mapy luz. : fot., pl., rys. ; 20 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1985

O pracach konserwatorskich przy malowidłach ściennych na terenie województwa krakowskiego w latach 1945-1957
Autor: Aleksandra Kydryńska
Publikowany: Wiadomości Konserwatorskie, red. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie, wyd. Wydawnictwo Wydziału Kultury Prezydium WRN, Kraków, 1958, s. 50-66

Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953

Duchy polskie czyli krótki przewodnik po nawiedzanych zamkach, dworach i pałacach
Autor: Bogna Wernichowska, Maciej Kozłowski
Wydawnictwo: PTTK “Kraj”
Miejsce wydania: Warszawa, 1983.

Zamki i twierdze w Polsce. Historia i legendy
Autor: Ryszard Rogiński
Wydawnictwo: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych
Miejsce wydania:Warszawa, 1990.

Przewodnik po muzeach i zbiorach w Polsce
Autor : Stanisław Lorentz
Wydawnictwo : Warszawa : Wydawnictwo „Interpress”, wyd. 3 uzup., 520, [4] s., [132] s. tabl. (w tym 60 s. kolor.), 1 k. mapa kolor. : il., fot., pl., portr. ; 23 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1982

Zamki i ich tajemnice. Przewodnik
Autor: Tomasz Jurasz
Wydawnictwo: Iskry
Miejsce wydania: Warszawa, 1972

Zamki w Polsce
Autor: Bohdan Guerquin
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1984

Zamki w Polsce
Autor: Bohdan Guerquin
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1974

Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, druk W. L. Anczyca i Spółki
Miejsce wydania: Kraków, 1938

Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice, wyd. III rozszerzone
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: wyd. Łódzkie Zakłady Graficzne, Krajowa Agencja Wydawnicza (reprodukcja techniką fotooffsetową: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1938)
Miejsce wydania: Kraków, 1989

Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów. Zarys dziejów
Autor: Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1993

Sztuka obronna
Autor: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo: nakładem Zarządu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, Druk: DEKA-K raków, Seria: Natura i Kultura w krajobrazie Jury, t. 2
Miejsce wydania: Kraków, 1993

Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971

Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982

Sztuka obronna, Seria: Natura i Kultura w krajobrazie Jury, t. 2 wyd. nakładem Zarządu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, Druk: DEKA – Kraków
Autor: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo: nakładem Zarządu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, Druk: DEKA – Kraków
Miejsce wydania: Kraków, 1993

Dane teleadresowe:

adres: Pieskowa Skała – Zamek, Sułoszowa

gmina: Sułoszowa

powiat: krakowski

GPS: N: 50° 14' 39", E: 19° 46' 46"

gospodarz: Zamek Królewski na Wawelu

www: http://www.pieskowaskala.eu

e-mail: [email protected]

telefon: 12 389 60 04

Obiekty w pobliżu:
Dwór w Modlnicy (najedź kursorem myszy na zdjęcie, aby uaktywnić strzałki nawigacyjne)