Pałac w Paszkówce

Pomimo swego położenia na granicy ziem historycznie przynależnych do Krakowa i do Śląska Paszkówka zawsze była związana z królewskim miastem. Ta znana już od czasów średniowiecznych wieś należała w 2. poł. XIII w. do Radwanitów, będących w służbie rycerskiej u Bolesława Wstydliwego. Kolejnymi właścicielami Paszkówki były rody Rusocickich, Paszkowskich i Żydowskich. W XIX w. wsią władali Pruszczyńscy i Rottermundowie, a pod koniec stulecia należała do Leonarda Wężyka i Ludwiki z Żeleńskich. Majątek pozostał własnością rodziny Wężyków do końca II wojny światowej.

Po przeprowadzeniu w 1948 r. parcelacji majątku, w budynku pałacowym ulokowano szkołę, później przychodnię zdrowia, a po remoncie w latach 70. – dom wypoczynkowy „Kasztelanka”. Na początku lat 90. pałac został opuszczony i dopiero w 1997 r. zyskał nowego właściciela, który przeprowadził w nim remont, przeznaczając go na hotel i centrum konferencyjne.

Kosztem ponad 100 tys. złotych reńskich Leonard Wężyk i jego żona Ludwika wznieśli murowany, neogotycki pałac. Wybudowany w latach 1865-1870, jest dziełem znanego krakowskiego architekta, Feliksa Księżarskiego, autora budynku Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wzniesiony według jego projektu, piętrowy pałac jest założony na planie wydłużonego prostokąta z wieloma ryzalitami. Główna elewacja jest niesymetryczna; do jej wschodniego skrzydła przylega ośmioboczna wieża mieszcząca klatkę schodową. Z zewnątrz ozdabiają budynek wieżyczki sterczynowe, gzymsy i fryz oraz dekoracyjny motyw głów pod oknami pierwszego piętra. Nad głównym wejściem znajduje się rzeźbiona tarcza z herbami właścicieli: wężem rodziny Wężyków i ciołkiem rodu Żeleńskich.

Wejście do pałacu prowadzi przez duże, dwuskrzydłowe drzwi ozdobione lwimi głowami do reprezentacyjnego hallu. Jego krzyżowo-żebrowe sklepienie wsparte jest na czterech kamiennych filarach (dzisiaj widoczne są dwa). Wejście na wprost wiedzie do ośmiobocznej sali o sklepieniu wspartym na jednym filarze. Szerokie schody z hallu prowadzą na piętro, gdzie znajduje się neorenesansowy, ośmioboczny salon z zachowaną, oryginalną dekoracją stropu i ścian, nazywany Salą Lustrzaną.