Muzeum Pamiątek po Janie Matejce – „Koryznówka” w Nowym Wiśniczu

Wiśnicz, istniejący już w XIII w., zawdzięcza swój rozkwit rodzinie Lubomirskich. Wojewoda krakowski Stanisław Lubomirski uzyskał prawa miejskie dla Nowego Wiśnicza (1616) i ufundował ważne miejskie budowle: kościół, klasztor Karmelitów bosych oraz ratusz. Drewniana zabudowa wiśnickiego rynku spłonęła w pożarze w 1863 r., lecz jej widoki zachowały się na rysunkach Jana Matejki.

W jednym z domów przy rynku, nazywanym pańskim, w połowie XIX w. zamieszkiwała rodzina Serafińskich: Leonard, prawnik i zarządca dóbr wiśnickich, z żoną Joanną z Giebułtowskich. Bywał u nich jako uczeń Szkoły Sztuk Pięknych Jan Matejko, który przyjaźnił się z mieszkającymi w Krakowie braćmi Stanisławem i Stefanem Giebułtowskimi. Najmłodszą z Giebułtowskich była Teodora, późniejsza żona artysty. Po pożarze Wiśnicza Serafińscy przeprowadzili się do Bochni, a w Wiśniczu zakupili grunty leżące pomiędzy zamkiem a dawnym klasztorem karmelickim. Zbudowali tutaj ok. 1864 r. niewielki, drewniany dom z ganeczkiem, nazywany Koryznówką. Przez kolejne lata spędzali tutaj wakacje Serafińscy i Matejkowie.

W latach 50. XX w. rodzina Serafińskich zaczęła udostępniać dom zwiedzającym. Gruntowny remont dworku przeprowadzono w latach 1975-1980, a w 1981 r. nastąpiło otwarcie dworku jako biograficznego Muzeum Pamiątek po Janie Matejce, pod patronatem Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Dworek na Koryznówce jest drewnianym, parterowym budynkiem wzniesionym w konstrukcji zrębowej, o ścianach szalowanych deskami. Przykrywa go czterospadowy, gontowy dach. Wejście akcentuje otwarty ganeczek, wsparty na drewnianych słupach z trójkątnym szczytem. Układ wnętrz jest dwutraktowy: frontowy trakt mieści pokoje przeznaczone do zwiedzania, część od strony ogrodu pełni rolę prywatnego mieszkania gospodarzy.

Na prawo od wejścia mieści się salonik, urządzony meblami z połowy XIX w. Jest tutaj wiedeński fortepian, na którym grywał Matejko; na ścianach wiszą portrety i rysunki artysty oraz zdjęcia rodziny. Po drugiej stronie sieni znajduje się gabinet Stanisławy Serafińskiej, autorki wspomnień o malarzu. Stanisława była córką Joanny i Leonarda; jako małą dziewczynkę, a później dorastającą pannę, często malował ją wuj Matejko. Była osobą oczytaną, interesowała się sztuką, wiele podróżowała. O jej zamiłowaniach świadczy choćby biblioteczka, którą możemy zobaczyć w gabinecie, gdzie pod koniec życia spisywała swe wspomnienia.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków, 2010

Krajobraz kulturowy Polski : Województwo Małopolskie
Red.: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo : Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Wydawnictwo VADEMECUM, druk: Drukarnia Skleniarz, 240 s., [8] s. tabl., [1] k. mapa luz. : il. ; 23 cm. – (Biblioteka Stowarzyszenia „Kultura i Natura” ; t. 1)
Miejsce wydania : Kraków, Warszawa, 2001

Pamiątki po Janie Matejce na Koryznówce
Autor: Maria Serafińska-Domańska
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, nr 9, R. 1982, s. 67 – 68

„Koryznówka”- Muzeum Pamiątek po Janie Matejce
Autor: Maria Serafińska-Domańska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Tarnów, 2006

Nowy Wiśnicz w pobliżu zamku Kmitów i Lubomirskich
Autor: Maria Serafińska-Domańska
Wydawnictwo: Urząd Gminy w Nowym Wiśniczu
Miejsce wydania: Nowy Wiśnicz, 1991

Nowy Wiśnicz: w pobliżu zamku Kmitów i Lubomirskich
Autor: Maria Serafińska-Domańska
Wydawnictwo: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Tarnowskiej, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Urząd Gminy w Nowym Wiśniczu
Miejsce wydania: Nowy Wiśnicz, 1986

Koryznówka w Wiśniczu. Muzeum Pamiątek po Janie Matejce
Autor: Maria Serafińska-Domańska
Publikowany: 70 lat Muzeum w Tarnowie 1927-1997, wyd. Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów, 1997, s. 143-145

Jan Matejko. Wspomnienia rodzinne
Autor: Stanisława Serafińska
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie, wyd. 2 (Seria: Pamiętniki i wspomnienia, pod red. Tadeusza Bukowskiego)
Miejsce wydania: Kraków, 1958

Jan Matejko. Wspomnienia rodzinne
Autor: Stanisława Serafińska
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1955

Koryznówka- sto lat matejkowskiej tradycji
Autor: Jerzy Lohman
Publikowany: Dziennik Polski, nr 122, R. 29-30. 05. 1976, s. 6

Trzy muzea Jana Matejki
Autor: Teresa Kłosiewicz
Publikowany: Gościniec, nr 7, R. 1984, s. 22-23

W Koryznówce sto lat później
Autor: Barbara Karkowska
Publikowany: Gościniec, nr 8, R. 1976, s. 12-13

U podnóża wiśnickiego zamku. Dom wierny czasowi
Autor: Elżbieta Grzegorczyk
Publikowany: Echo Krakowa, nr 77, R. 17, 20. 04. 1981, s. 4

Mnie się zdaje, żem tu był zawsze
Autor: Anna Gaworczyk
Publikowany: Wiadomości Wiśnickie, nr 100, R. 2001, s. 22

Dworek z tradycjami
Autor: Jerzy Bogacz
Publikowany: Słowo Powszechne, nr 154, R. 1976

Bochnia. Dzieje miasta i regionu
Red.: Feliks Kiryk, Zygmunt Ruta
Wydawnictwo: nakładem Urzędu Miasta w Bochni
Miejsce wydania: Kraków, 1980

Szlak Architektury Drewnianej : Małopolska

Autor : Bartłomiej Cisowski, Marta Duda ; współpr. Paulina Wawrzak ; konsult. merytor. Tadeusz Śledzikowski ; red. map Aurelia Hołubowska
Wydawnictwo : Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Edukacji i Kultury. Zespół ds. Turystyki, – 295 s. : il., mapy ; 24 cm., ISBN 83-89283-52-2
Miejsce wydania : Kraków, 2005

Leksykon miast województwa małopolskiego
Autor : Paweł Kutaś, Jerzy Leśniak
Wydawnictwo : PROMO. – 235 s. : il. kolor. ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 2007

Dane teleadresowe:

adres: Stary Wiśnicz 278, Nowy Wiśnicz

gmina: Nowy Wiśnicz

powiat: bocheński

GPS: N: 49° 54' 54", E: 20° 28' 16"

gospodarz: Muzeum Okręgowe w Tarnowie

www: http://www.muzeum.tarnow.pl/oddzialy.php?id=8

e-mail: [email protected]

telefon: 14 612 83 47

Obiekty w pobliżu: