Kościół i klasztor Klarysek w Starym Sączu

Stary Sącz, położony u zbiegu Popradu i Dunajca, na szlaku łączącym niegdyś Małopolskę z Węgrami, lokowany był aż dwukrotnie, co do dziś widoczne jest w jego strukturze urbanistycznej. Pierwsza lokacja, dokonana przed 1273 r., za czasów św. Kingi, księżnej krakowskiej i sandomierskiej, przewidywała założenie typu owalnicowego, natomiast druga, z 1357 r., nadała miastu układ szachownicowy z prostokątnym rynkiem pośrodku. Od początku ogromną rolę w życiu Starego Sącza odgrywał klasztor Klarysek, które z podkrakowskiej skały sprowadziła do miasta św. Kinga. 6 lipca 1280 r. zrzekła się na rzecz klasztoru swoich sądeckich posiadłości, a dokładnie Starego Sącza wraz z 28 wsiami. W tym czasie rozpoczęto jego budowę – na skraju miasta, zgodnie z obowiązującymi w średniowieczu zasadami lokalizacji klasztorów franciszkańskich. Konsekracja kościoła pw. św. Trójcy (pierwotnie św. Klary) nastąpiła dopiero w 1332 r. Istotne przekształcenia architektury świątyni miały miejsce w XVII i XVIII w., kiedy to powstał zachodni szczyt kościoła, ozdobiony wolutami i obeliskami oraz wieżyczka na sygnaturkę (1777-1779), łączona z działalnością Franciszka Placidiego. Skupione wokół czworokątnego wirydarza zabudowania klasztorne, początkowo drewniane, zostały wzniesione na początku XVII w. przez krakowski warsztat Jana de Simoniego.

Do wnętrza otoczonego murami kompleksu klasztornego prowadzi brama zwieńczona wieżą zegarową. Przy obszernym dziedzińcu znajdują się: wzniesiony w 1990 r. ołtarz polowy, dawny dom kapelana (dziś muzeum klasztorne), furta klasztorna, której szczyt zdobią sgraffitowe przedstawienia Chrystusa Salwatora, bł. Salomei, św. Klary, św. Kingi i św. Franciszka oraz kościół pw. św. Trójcy. Świątynia jest budowlą złożoną z wielobocznie zamkniętego prezbiterium z zakrystią od północy oraz jednonawowego, dwuprzęsłowego korpusu przykrytego sklepieniem krzyżowo-żebrowym, do którego od południa przylega wzniesiona w XIV w. kaplica św. Kingi (pierwotnie Mariacka). Nawa została zamknięta piętrową budowlą, mieszczącą na parterze przedsionek i tzw. kamienną zakrystię, a na piętrze oratorium.

Gotycka budowla kryje piękne barokowe wnętrze. W prezbiterium znajdują się trzy ołtarze (główny z obrazem św. Trójcy i ze stiukową sceną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz boczne św. Klary i św. Antoniego), których rzeźbiarska oprawa została wykonana przez Baltazara Fontanę w latach 1696-1699 oraz prowadzące do zakrystii XVII-wieczne drzwi z malowanymi scenami z życia św. Kingi i jej męża Bolesława Wstydliwego. W nawie szczególną uwagę zwracają ołtarze Matki Boskiej Pocieszycielki Strapionych oraz św. Kingi, oba z XVII w., a także wspaniała barokowa ambona przedstawiająca tzw. drzewo Jessego, czyli drzewo genealogiczne rodu Jezusa. W kaplicy św. Kingi znajduje się drewniana figura księżnej z ok. 1470 r., a na ołtarzu srebrna trumienka mieszcząca jej relikwie. Ściany kaplicy, oratorium oraz nawy pokrywa XVIII-wieczna polichromia Feliksa Derysarza.

Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków, 2010

Stary Sącz : Średniowieczny gród Kingi
Autor : opracowanie : Elżbieta Koszkul
Wydawnictwo : oprawa graficzna : Józefa Kamińska, przyg. do druku : ALT [Nowy Sącz], druk : GRYF [Nowy Sącz], wydano ze środków własnych Towarzystwa Miłośników Starego Sącza [zestaw widokówek : 9 szt.]
Miejsce wydania : [N owy Sącz, ?]

Stary Sącz w miniaturze: Miasto Sądeckiej Pani : Stary Sącz
Autor : tekst Jerzy Leśniak, Sławomir Sikora
Wydawnictwo : Nowy Sącz : GOLDRUK Wojciech Golachowski, projekt graficzny Sławomir Sikora, fot. : Sławomir Sikora, Jerzy Leśniak,Jerzy Cebula, tłum. Leszek Wójcik, wyd. I, il., – [68], 11 cm., tekst w jęz. polskim i angielskim, ISBN 978-83-60900-84-0 (wzór zastrzeżony)
Miejsce wydania : Nowy Sącz, 2009

Stary Sącz : mapa rysunkowa
Autor : autor mapy : Halina Zimina, tekst Grzegorz Kubal, tłumaczenie Sarah i Łukasz Łuczaj
Wydawnictwo : oprac. graficzne : Wydawnictwo Arete II, współpraca : Urząd Miasta i Gminy w Starym Sączu, tekst w jęz. polskim i angielskim, ISBN 83–89688-32-8
Miejsce wydania : Warszawa, 1988

Zapisane w sercu : Jan Paweł II na sądeckiej ziemi
Autor : opracowanie i realizacja: Mirosław Biedroń, Jerzy Cebula, et. al.
Wydawnictwo : Wydawnictwo Radia RDN Małopolska na pamiątkę 10. rocznicy wizyty Ojca Świętego w Starym Sączu, współpraca : Niedzielne Anioły, Patronat honorowy : Wiktor Skworc Biskup Tarnowski, Patroni Wydawnictwa : Powiat nowosądecki, Miasto Nowy Sącz, Gmina Stary Sącz – płyta DVD video i tekst
Miejsce wydania : Tarnów, 2009

Festiwalowe impresje : muzyka dawna w Starym Sączu
Autor : oprac. Matylda Cieślicka, Ryszard Kumor, Stanisław Welanyk
Wydawnictwo : Stary Sącz : Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, – 31, [1] s. : il. kolor. ; 15 cm., ISBN : 978-83-917317-1-0
Miejsce wydania : Stary Sącz, 2007

Gród św. Kingi = Saint Kinga’s town = Stadt der hl. Kinga
Autor : Adam Bujak ; Leszek Sosnowski : koncepcja graf. i wydawnicza
Wydawnictwo : Kraków : Biały Kruk, wstęp Jerzy Leśniak ; tł. ang. Michał Pawica, Aleksander Ptak, tł. niem. Adam Sosnowski], – 191, [1] s. : il. kolor. ; 31 cm, ISBN 978-83-60292-51-8
Miejsce wydania : Kraków : 2007

Stary Sącz i Lewocza : karpackie miasteczka z klimatem
Autor : Gabriela Hudáková, Dana Kristeková, Marek Styczyński ; tł. Magdalena Gromadzka
Wydawnictwo : Kraków : Bezdroża ; Polska Turystyczna.pl, – 144 s., il. kolor., 18 cm., Seria : Polska Turystyczna.pl, streszcz. ang.
Miejsce wydania : Kraków, 2011

Oddziaływanie przestrzenne Starego Sącza, jako ośrodka ruchu turystycznego
Autor : Jerzy J. Parysek Publikowany : Miasto i gmina Stary Sącz w okresie transformacji 1991 – 1993, praca zbiorowa pod redakcją Benicjusza Głębockiego, wydawca : Urząd Miasta i Gminy Stary Sącz, Instytut Geografii Społeczno – Ekonomicznej i Planowania Przestrzennego UAM, skład, łamanie, redakcja techniczna : Bogucki Wydawnictwo Naukowe : Poznań, druk : Uni – Druk s.c. : Poznań, stron 159 [1], streszcz. w jęz. angielskim, ISBN 83 – 86001- 06-02, Poznań 1994, s. 145 – 151

Pieniny i ziemia sądecka
Autor : Jan Wiktor
Wydawnictwo : Kraków : Wydawnictwo Literackie, 386, [2] s. : fot., il. ; 26 cm + wkładka, indeks
Miejsce wydania : Kraków, 1958

Pieniny i ziemia sądecka
Autor : Jan Wiktor
Wydawnictwo : Kraków : Wydawnictwo Literackie, – 536, [2] s. : fot. ; 21 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1956

Pieniny i ziemia sądecka
Autor : Jan Wiktor
Wydawnictwo : Kraków : Wydawnictwo Literackie, – wyd. 3 uzup. – 475, [1] s. : il. ; 26 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1965

Pani Sądecka. Aktualność Świętej Kingi, red. J. Zimny, Sandomierz 2000
Autor.: Patrycja Gąsiorowska
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 95 : 2001, s. 513 – 518 [recenzja]

Klaryski z dynastii Piastów
Autor: Patrycja Gąsiorowska
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 94 : 2000, s. 119 – 134

Klaryski starosądeckie a sztuki piękne w XVII i XVIII wieku
Autor: Bolesław Kumor
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 25 : 1966, s. 179-220

Historia Starego Sącza: praca zbiorowa [T. 2]. 1939-1980
Red.: Feliks Kiryk
Wydawnictwo: „Secesja”
Miejsce wydania: Kraków, 1995

Historia Starego Sącza: praca zbiorowa. [T.1]. Od czasów najdawniejszych do 1939 roku
Red.: Henryk Barycz
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1979

Geneza i charakterystyka sztuki Baltazara Fontany
Autor: Julian Pagaczewski
Publikowany: Rocznik Krakowski, T. XXX (30): 1938, s. 1-48

Krajobraz kulturowy Polski : Województwo Małopolskie
Red.: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo : Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Wydawnictwo VADEMECUM, druk: Drukarnia Skleniarz, 240 s., [8] s. tabl., [1] k. mapa luz. : il. ; 23 cm. – (Biblioteka Stowarzyszenia „Kultura i Natura” ; t. 1)
Miejsce wydania : Kraków, Warszawa, 2001

Żywot świętej Kingi księżnej krakowskiej= Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis
Wydawnictwo: Biblos, przygotował do druku Bolesław Przybyszewski
Miejsce wydania: Tarnów, 1997

Św. Kinga i jej klasztor starosądecki
Autor: Stanisław Załęski
Publikowany: Przegląd Lwowski, t. 12: 1882, nr XXIII-XXIV

Starosądecki klasztor (szkic historyczny)
Autor: Stanisław Załęski (ks.)
Wydawnictwo: Przegląd Lwowski, (Biblioteka A. Ojrzyńskiego)
Miejsce wydania: Lwów, 1882

Arendy klasztoru starosądeckiego w XVI i XVII w.
Autor: Jan Sygański (ks.)
Wydawnictwo: Wł. Łoziński (druk)
Miejsce wydania: Lwów, 1904

Święta Kinga, jej klasztor i miasto Sącz Stary. Szkic historyczno-monograficzny na pamiatkę uroczystości 600 letniej rocznicy śmierci Św. Kingi skreślił Stanisław Rosół
Autor: Stanisław Rosół
Wydawnictwo: Nakładem Komitetu Św. Kingi, Drukiem J. K. Jakubowskiego
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 1892

Sanktuarium Błogosławionej Kingi w rysunkach Ryszarda Natusiewicza
Autor: Ryszard Natusiewicz
Wydawnictwo: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej
Miejsce wydania: Wrocław, 1992

Stary Sącz i jego księżna
Autor: Leszek Migrała, Tadeusz Bukowski
Wydawnictwo: „Biblos”, red. i oprac. graficzne Tadeusz Bukowski
Miejsce wydania: Tarnów, 1999

Stary Sącz i okolice
Autor: Marta Michałowicz-Kubal
Wydawnictwo: Przedsiębiorstwo Usługowo-Wytwórcze „Roksana”
Miejsce wydania: Krosno, 1999

Wokół Nowego Sącza
Autor: Andrzej Matuszczyk
Wydawnictwo: Oddział PTTK Beskid 1906–1996
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 1996

Fundacja starosądeckiego klasztoru i parafie na Sądecczyźnie fundowane przez PP. Klaryski
Autor: Bolesław Kumor
Publikowany: Tarnowskie Studia Teologiczne, t. 10: 1986, s. 157-164

Żywot Bł. Kingi i dzieje jej kultu
Autor: Ludwik Kowalski, Stanisław Fischer
Wydawnictwo: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne
Miejsce wydania: Tarnów, 1992

Przewodnik po Starym Sączu i jego zabytkach
Autor: Jan Koszkul
Wydawnictwo: Stary Sącz : nakł. Towarzystwa Miłośników Starego Sącza, – 43 s. : fot. kolor. ; 21 cm
Miejsce wydania: Stary Sącz, [1999]

Przewodnik po Starym Sączu i jego zabytkach
Autor: Jan Koszkul
Wydawnictwo: nakł. Towarzystwa Miłośników Starego Sącza, – 17, [1] s. : il. ; 21 cm
Miejsce wydania: Stary Sącz, [2007]

Stary Sącz. Sanktuarium św. Kingi. Klasztor Sióstr Klarysek
Autor: Urszula Janicka-Krzywda, Piotr Krzywda, Agnieszka Spiechowicz-Jędrys
Wydawnictwo: Ścieżki Wiary
Miejsce wydania: Kraków, 2006

Klasztor ss. Klarysek w Starym Sączu. Przewodnik Pielgrzyma
Autor: Urszula Janicka-Krzywda, Piotr Krzywda
Wydawnictwo: Wydawnictwo Turystyczne (Seria: Twoje Przewodniki)
Miejsce wydania: Kraków, 2002

Drogocenne wiano : zbiór legend o Błogosławionej Kindze księżnej polskiej, patronce górników, obrończyni wiary, matce ludu polskiego w 700 rocznicę śmierci
Autor : Kornelia Dobkiewiczowa; [il. Mariusz Wnukowski]
Wydawnictwo : Katowice : Księgarnia Św[iętego] Jacka. – 142, [2] s. : il. kolor. ; 23 cm.
Miejsce wydania : Katowice, 1988

Stary Sącz. Zarys historii rozwoju przestrzennego
Autor: Zbigniew Beiersdorf, Bogusław Krasnowolski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1985

Błogosławiona Kinga i jej klasztor w Starym Sączu
Autor: Piotr Bednarczyk, et al.
Wydawnictwo: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy
Miejsce wydania: Kraków, 1984

Stary Sącz i jego zabytki. Przewodnik
Autor: Wiktor Bazielich
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1961

Dominium sądeckie: od książęcego okręgu grodowego do majątku klasztoru klarysek sądeckich
Autor: Marek Barański
Wydawnictwo: Uniwersytet Warszawski. Wydział Historyczny
Miejsce wydania: Warszawa, 1992

Klasztor Błogosławionej Kingi w Starym Sączu
Autor: Ryszard Banach, Janina Mirer, Szymon Mirer
Wydawnictwo: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy
Miejsce wydania: Kraków, 1996

Zatrzymane w kadrze
Autor: Ewa Adamska-Lisowska
Publikowany: Almanach Sądecki, R. 12: 2003, nr 4, s. 44-47

Żywot świętej Kingi księżnej krakowskiej= Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis
Wydawnictwo: Biblios, przygotował do druku Bolesław Przybyszewski
Miejsce wydania: Tarnów, 1997

U starosądeckich klarysek. Z teki A. Krupińskiego
Publikowany: Dziennik Polski, nr 209, R. 1994, s. 28

Błogosławiona Kinga– księżna i zakonnica. Katalog wystawy: Stary Sącz, lipiec–sierpień 1993
Red.: Maria Teresa Maszczak, Zbigniew Wolanin
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 1993

Kraina bogata w piękno i talenty
Red.: Ryszard Kumorek
Wydawnictwo: KAW
Miejsce wydania: Kraków, 1984

Małopolska południowo– zachodnia
Autor: Andrzej Matuszczyk, Norbert Orliński, Julian Zinkow
Wydawnictwo: Sport i Turystyka
Miejsce wydania: Warszawa, 1991

Małopolskie malarstwo książkowe
Autor: Barbara Miodońska
Publikowany: Malarstwo gotyckie w Polsce. Synteza, T. II, cz. 3, Dziejów Sztuki Polskiej, red. Adam S. Labuda, Krystyna Secomska, wyd. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo DiG, Warszawa, 2004, s. 413-449

Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi, odbytej w r. 1849 przez Józefa Łepkowskiego i Józefa Jerzmanowskiego

Autor: Józef Łepkowski, Józef Jerzmanowski
Publikowany: Biblioteka Warszawska, R. 1850, t. III

Pomniki architektury epoki piastowskiej we województwach krakowskiem i kieleckiem, z 186 ilustracjami i mapką orjentacyjną
Autor: Tadeusz Szydłowski
Wydawnictwo: wydane z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, wyd. Skład Główny: Gebethner i Wolff, Druk. W. L. Anczyca i Spółki w Krakowie
Miejsce wydania: Kraków, 1928

Małopolska południowo– zachodnia. Przewodnik
Autor: Norbert Orliński, Julian Zinkow
Wydawnictwo: Sport i Turystyka
Miejsce wydania: Warszawa, 1991

Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975

Atlas zabytków architektury w Polsce
Autor: Jerzy Zygmunt Łoziński, Adam Miłobędzki
Wydawnictwo: „Polonia”
Miejsce wydania: Warszawa, 1967

Zamki w dziejach Polski i Słowacji: między Wisłą a Hornadem. Cz. 2, Od roku 1500 do 1771
Autor: Krzysztof Moskal
Wydawnictwo: Fundacja
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 2005

Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku
Autor: Aleksander Gieysztor
Wydawnictwo: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (Seria: Dzieje sztuki polskiej, t. 1, red. Michał Walicki)
Miejsce wydania: Warszawa, 1971

Malarstwo tablicowe w Małopolsce
Autor: Jerzy Gadomski
Publikowany: Malarstwo gotyckie w Polsce. Synteza, T. II, cz. 3 Dziejów Sztuki Polskiej, red. Adam S. Labuda, Krystyna Secomska, wyd. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo DiG, Warszawa, 2004, s. 251-305

Pomniki sztuki w Polsce, T.1 : Małopolska
Autor : Zygmunt Jerzy Łoziński
Wydawnictwo : Arkady- XXVII, 489 s., 3 mapy luz. : fot., pl., rys. ; 20 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1985

Malarstwo gotyckie w Polsce. Katalog zabytków, T. 2, cz. 3 Dziejów Sztuki Polskiej
Red.: Adam S. Labuda, Krystyna Secomska
Wydawnictwo: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo DiG
Miejsce wydania: Warszawa, 2004

Rozwój urbanizacji Małopolski XIII-XVI w., województwo krakowskie: powiaty południowe
Autor: Feliks Kiryk
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe WSP (Prace Monograficzne WSP w Krakowie)
Miejsce wydania: Kraków, 1985

Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953

Leksykon miast województwa małopolskiego
Autor : Paweł Kutaś, Jerzy Leśniak
Wydawnictwo : PROMO. – 235 s. : il. kolor. ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 2007

Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982

Dane teleadresowe:

adres: Plac św. Kingi 1, Stary Sącz

gmina: Stary Sącz

powiat: nowosądecki

GPS: GPS N: 49° 33' 45", E: 20° 38' 20"

gospodarz: Zgromadzenie Sióstr Klarysek

www: http://www.klaryski.stary.sacz.pl/pl

e-mail: [email protected]

telefon: 18 446 04 99

Obiekty w pobliżu:

(najedź kursorem myszy na zdjęcie, aby uaktywnić strzałki nawigacyjne)

KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik) from Małopolski Instytut Kultury