Ruiny zamku oraz skansen w Dobczycach
Dobczyce należą do najstarszych osad w dolinie rzeki Raby. Wyniki badań archeologicznych na wzgórzu zamkowym dowodzą istnienia osady ludzkiej z epoki brązu, epoki żelaza oraz wczesnego średniowiecza.
Zakonserwowane i częściowo zrekonstruowane kamienne ruiny średniowiecznego zamku wznoszą się na skraju skalistego wzgórza sterczącego nad doliną Raby, na zachód od lokacyjnej części miasta. Zamku nie wymieniają wśród fundacji Kazimierza Wielkiego ani Jan Długosz, ani Jan z Czarnkowa, stąd zgłaszane są przypuszczenia, że wzniesiono go znacznie wcześniej. Być może stanowił militarną ochronę tutejszej komory celnej. W późniejszych wiekach królewska budowla znajdowała się w zastawie licznych rodzin, m. in. Lanckorońskich, Czernych, Bużeńskich, Lubomirskich, i Jordanów. Kolejni starostowie modernizowali i rozbudowywali średniowieczny zamek. Szczególnie Lubomirscy zasłużyli się w dziedzinie restauracji i przystosowywaniu budowli do celów rezydencjonalnych. W okresie „potopu” zamek dobczycki nie ucierpiał poważnie, o czym można wnioskować z tekstu lustracji przeprowadzonej w 1660 roku. Został natomiast spustoszony na początku XVIII wieku przez wojska Karola XII. Zniszczenia te zapoczątkowały okres upadku budowli. W pierwszej poł. XIX wieku zaczęto rabunkowo eksploatować ruiny zamczyska. Pozyskany budulec posłużył do wznoszenia kościoła i okolicznych domów. Kres dewastacji położyła dopiero w 1900 interwencja Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej i prace zabezpieczające, przeprowadzone w latach 1901-1902. W odrestaurowanym częściowo zamku mieści się obecnie muzeum regionalne im. Władysława Kowalskiego. Obejmuje ono 9 sal ekspozycyjnych, w których zgromadzono zabytki z dziedziny archeologii, geologii, historii i sztuki. U podnóża zamku w latach 1968-1972 usytuowano „miniskansen” budownictwa ludowego Zgromadzone eksponaty etnograficzne przybliżają kulturę, obyczaje, sztukę ludową i rzemiosło mieszkańców tego regionu w XIX i na początku XX w. Warto zobaczyć także kościół parafialny św. Jana Chrzciciela.
W pobliskich Myślenicach przyciąga czworoboczny rynek średniowieczny o szachownicowym układzie. N a samej płycie stoi figura św. Floriana oraz studnia wykonana w końcu XIX w., ozdobiona żeliwnym odlewem figury kobiecej, nazywana pieszczotliwie „Tereską”. Najstarszym zabytkiem Myślenic są ruiny zamku z przełomu XIII i XIV w. Relikty cylindrycznej wieży są usytuowane na Zarabiu, na cyplowatym zakończeniu wzgórza Uklejna (677 m n. p. m.)
Tekst: arch. MIK (1999)
Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków, 2010
Szlak Architektury Drewnianej : mapa : 1 : 200 000
Autor: tekst na podst.: Szlak Architektury Drewnianej / T. Śledzikowski/
Wydawnictwo: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Środowiska i Rozwoju Wsi
Miejsce wydania: Kraków, 2004
Wersja cyfrowa publikacji:
Dzieje parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Dobczycach
Autor: Michał Mikołajczyk, Katarzyna Dominik
Wydawnictwo: Parafia pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Dobczycach
Miejsce wydania: Dobczyce, 2011
Monografia powiatu myślenickiego, T. 2: Kultura ludowa
Red.: Maria Rydlowa, red. nauk. Roman Reinfuss
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1970
Krajobraz kulturowy Polski : Województwo Małopolskie
Red.: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo : Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Wydawnictwo VADEMECUM, druk: Drukarnia Skleniarz, 240 s., [8] s. tabl., [1] k. mapa luz. : il. ; 23 cm. – (Biblioteka Stowarzyszenia „Kultura i Natura” ; t. 1)
Miejsce wydania : Kraków, Warszawa, 2001
Zamek w Dobczycach
Autor: Kacper Śledziński
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, R. 2002, nr 5, s. 27-28
Dobczyce: monografia historyczna
Autor: Ludwik Zarewicz
Wydawnictwo: Drukarnia „Czasu”
Miejsce wydania: Kraków, 1878
Legendy Ziemi Myślenickiej
Autor: Witalis– Zdrzeniecka Anna (oprac.)
Wydawnictwo: Witryna Wydawnicza STRONA
Miejsce wydania: Trzebunia, 2003
Dobczyce. Rozwój Miasta od założenia do połowy XVII wieku
Autor: Bożena Ruta
Wydawnictwo: Adam Ruta, projekt okładki Jadwiga Burek, łamanie Helena Jasek
Miejsce wydania: Kraków, 2008
Dobczyce i mieszkańcy miasta na dawnej pocztówce i fotografii
Autor: Bożena Ruta, Andrzej Ruta
Wydawnictwo: Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych ISPINA
Miejsce wydania: Dobczyce, 2010
Przewodnik po Dobczycach: historia i dzień dzisiejszy
Autor: Elżbieta Piwowarczyk
Wydawnictwo: Wydawnictwo Księży Sercanów
Miejsce wydania: Kraków, 1997
Legendy i podania ziemi dobczyckiej
Autor: Barbara Myczkowska–Hankus
Wydawnictwo: Izba Gospodarcza Dorzecza Raby, przy współpracy z Urzędem Miasta i Gminy Dobczyce, Wydawca:„Voyage”
Miejsce wydania: Wadowice, 2004
Myślenice i Ziemia Myślenicka
Autor: Grzegorz Kubal
Wydawnictwo: P.U.W. Roksana
Miejsce wydania: Krosno, 1999
Dobczyce- Muzeum Regionalne PTTK w zamku i skansenie. Przewodnik
Autor: Władysław Kowalski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Muzeum Regionalne PTTK
Miejsce wydania: Brzozów, 1989
Dobczyce. Przeszłość i teraźniejszość
Autor: Władysław Kowalski, Józef Staśko
Wydawnictwo: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1969
Historia odkopanego zamku: o społecznej roli działaczy PTTK w Dobczycach
Autor: Władysław Kowalski
Publikowany: Ziemia: prace i materiały krajoznawcze [Zarząd Główny PTTK], R. 1968, wyd. 1970, s. 225-231
Dobczyce. Muzeum Regionalne PTTK w zamku i skansenie. Przewodnik
Autor: Władysław Kowalski
Wydawnictwo: wydał, zmienił i uzupełnił Piotr Przęczek, wyd. II
Miejsce wydania: Dobczyce, 2005
Zamek w Dobczycach
Autor: Władysław Kowalski
Wydawnictwo: Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej
Miejsce wydania: Kraków, 1973
Dobczyce i okolice
Autor: Marcin Korzec
Wydawnictwo: P.U.W. Roksana
Miejsce wydania: Krosno, 2003
Zamki w Polsce Południowej. Przewodnik
Autor: Izabela i Tomasz Kaczyńscy
Wydawnictwo: Sport i Turystyka Muza SA
Miejsce wydania: Warszawa, 2000
Informator turystyczny Ziemi Myślenickiej
Autor: Henryk Bidziński (oprac.)
Wydawnictwo: Krakowski Ośrodek Informacji i Reklamy Turystycznej
Miejsce wydania: Kraków, 1975
Architektura zabytkowa. Dobczyce
Autor: Agnieszka Gralak
Publikowany: Renowacje /Problemy. Technologie. Zabytki. Materiały. Ceny/, R. 1999, nr 2, s. 89- 93
Rzemiosło Dobczyc na przestrzeni dziejów
Autor: Ludwik Dziewoński
Wydawnictwo: Urząd Gminy i Miasta Dobczyce, druk: Wydawnictwo PROMO
Miejsce wydania: Kraków, 2007
Beskid Myślenicki. Przewodnik
Autor: Piotr Sadowski, Dariusz Dyląg
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza
Miejsce wydania: Pruszków, 2005
Przewodnik po województwie krakowskim
Autor: Maria Drzał, Stanisław Smólski
Wydawnictwo: Liga Ochrony Przyrody
Miejsce wydania: Warszawa, 1973
Z dziejów Dobczyc i okolic
Autor: Katarzyna Dominik
Wydawnictwo: nakładem autora, druk: DRUKPOL
Miejsce wydania: Kraków- Dobczyce, 2009
Rys historyczny Polskiego Towarzystwa Turystyczno– Krajoznawczego w Dobczycach
Autor: Katarzyna Dominik
Wydawnictwo: nakładem Urzędu Miasta i Gminy Dobczyce, druk: Filmotechnika– Biuro Reklamy i Drukarnia
Miejsce wydania: Kraków, 2007
Dolina Raby: przewodnik
Autor: Lesław Bochenek
Wydawnictwo: Krajowa Agencja Wydawnicza
Miejsce wydania: Kraków, 1986
Odbudowa zamku w Dobczycach
Autor: Janusz Andrusikiewicz
Publikowany: Wierchy, R. 1962, wyd. 1963, t. 31, s. 211
Ciekawe odkrycia w Dobczycach
Autor: a.k.
Publikowany: Wierchy, R. 1961, wyd. 1962 , t. 30, s. 212-213
Ziemia myślenicka
Red.: Stanisław Mendelowski
Wydawnictwo: P.U.W. Roksana
Miejsce wydania: Krosno, 2003
Ekoturystyka szansą rozwoju gmin wokół Zbiornika Dobczyckiego
Red.: Anita Bokwa, Maciej Malinowski
Wydawnictwo: Urząd Gminy i Miasta Dobczyce, Wydawnictwo PROMO
Miejsce wydania: Dobczyce, 2006
Beskid Żywiecki i Makowski
Autor: Stanisław Figiel [et al.], red. Joanna Kułakowska
Wydawnictwo: Pascal
Miejsce wydania: Bielsko-Biała, 2000
Ziemia myślenicka
Red.: Kazimierz Szwajca
Wydawnictwo: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1964
Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski
Autor: Gabriel Leńczyk
Wydawnictwo: MA
Miejsce wydania: Kraków, 1983
Monografia Powiatu Myślenickiego, T. 1: Historia
Autor: Maria Rydlowa, red. nauk. Roman Reinfuss
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1970
Monografia powiatu myślenickiego, T. 2: Kultura ludowa
Red.: Maria Rydlowa, red. nauk. Roman Reinfuss
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1970
Dobczyce raz jeszcze, ale całkiem inaczej…
Autor: Katarzyna Dominik
Wydawnictwo: [s. n.]
Miejsce wydania: Dobczyce, 2010
Leksykon zamków w Polsce
Autor: Leszek Kajzer, Stanisław Kołodziejski, Jan Salm
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 2001
Muzea województwa krakowskiego: informator
Wydawnictwo: Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1970
Województwo miejskie krakowskie (vademecum turystyczne)
Autor: Julian Zinkow
Wydawnictwo: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”
Miejsce wydania: Kraków, 1981
Kraków i okolice : przewodnik
Autor : Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo : „ Sport i Turystyka” ; [oprac. kartogr. Henryka Całkowa, Janusz Szewczuk (mapa załącznik)]. – Wyd. 3 uzup. – 219, [1] s., [1] k. pl. kolor. ; 19 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1991
Pomniki architektury epoki piastowskiej we województwach krakowskiem i kieleckiem, z 186 ilustracjami i mapką orjentacyjną
Autor: Tadeusz Szydłowski
Wydawnictwo: wydane z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, wyd. Skład Główny: Gebethner i Wolff, Druk. W. L. Anczyca i Spółki w Krakowie
Miejsce wydania: Kraków, 1928
Beskid Wyspowy- ziemia ciągle obiecana
Autor: Andrzej Matuszczyk
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Rewasz
Miejsce wydania: Pruszków, 2001
Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975
Zamki w dziejach Polski i Słowacji: między Wisłą a Hornadem. Cz. 2, Od roku 1500 do 1771
Autor: Krzysztof Moskal
Wydawnictwo: Fundacja
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 2005
Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej
Autor: Marian Kornecki
Wydawnictwo: Wydział Kultury Prezydium WRN w Krakowie. Wojewódzki Konserwator Zabytków
Miejsce wydania: Kraków, 1966
Słownik historyczno- geograficzny ziem polskich w średniowieczu, T. V: Małopolska- woj. krakowskie, cz. I, z. 3
Autor: Jacek Laberschek, Zofia Leszczyńska-Skrętowa, Franciszek Sikora, red. Jerzy Wiśniewski
Wydawnictwo: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Miejsce wydania: Wrocław- Warszawa- Kraków- Gdańsk, 1985
Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV wieku
Autor: Jarosław Widawski
Wydawnictwo: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
Miejsce wydania: Warszawa, 1973
Rozwój urbanizacji Małopolski XIII-XVI w., województwo krakowskie: powiaty południowe
Autor: Feliks Kiryk
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe WSP (Prace Monograficzne WSP w Krakowie)
Miejsce wydania: Kraków, 1985
Zamki i obiekty warowne ziemi krakowskiej
Autor: Agnieszka Sypek, Robert Sypek
Wydawnictwo: Almapress
Miejsce wydania: Warszawa, 2004
Szlak Architektury Drewnianej : Małopolska
Autor : Bartłomiej Cisowski, Marta Duda ; współpr. Paulina Wawrzak ; konsult. merytor. Tadeusz Śledzikowski ; red. map Aurelia Hołubowska
Wydawnictwo : Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Edukacji i Kultury. Zespół ds. Turystyki, – 295 s. : il., mapy ; 24 cm., ISBN 83-89283-52-2
Miejsce wydania : Kraków, 2005
Małopolskie muzea na wolnym powietrzu: architektura drewniana
Autor: Joanna Hołda et al. (tekst)
Wydawnictwo: Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Woj. Małopolskiego
Miejsce wydania: Kraków, 2008
Myślenice i okolice (Dobczyce, Sułkowice). Monograficzny przewodnik turystyczny i krajoznawczy po wschodniej części Beskidu Średniego oraz po przyległym rejonie Pogórza Wielickiego
Autor: Julian Zinkow
Wydawnictwo: nakładem autora
Miejsce wydania: Kraków, 1993
Zamki i twierdze w Polsce. Historia i legendy
Autor: Ryszard Rogiński
Wydawnictwo: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych
Miejsce wydania:Warszawa, 1990.
Zamki w dziejach Polski i Słowacji. Między Wisłą a Hornadem. cz.I: Od czasów najdawniejszych do 1500 r.
Autor: Krzysztof Moskal
Wydawnictwo: Fundacja
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 2004
Przewodnik po muzeach i zbiorach w Polsce
Autor : Stanisław Lorentz
Wydawnictwo : Warszawa : Wydawnictwo „Interpress”, wyd. 3 uzup., 520, [4] s., [132] s. tabl. (w tym 60 s. kolor.), 1 k. mapa kolor. : il., fot., pl., portr. ; 23 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1982
Zamki w Polsce
Autor: Bohdan Guerquin
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1984
Zamki w Polsce
Autor: Bohdan Guerquin
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1974
Leksykon miast województwa małopolskiego
Autor : Paweł Kutaś, Jerzy Leśniak
Wydawnictwo : PROMO. – 235 s. : il. kolor. ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 2007
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982
Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym, T. II
Autor: Michał Baliński, Tymoteusz Lipiński
Wydawnictwo: Nakładem i Drukiem S. Orgelbranda Synów
Miejsce wydania: Warszawa, 1885
adres: Dobczyce
gmina: Dobczyce
powiat: myślenicki
GPS: N: 49° 52' 37", E: 20° 5' 6"
gospodarz: PTTK Oddział Dobczyce
www: http://www.zamek.dobczyce.pl/
e-mail: [email protected] lub [email protected]
telefon: 518 825 830