Klasztor i kościół oo. Bernardynów w Krakowie

Wojciech Sowała – historyk sztuki, doktorant w Instytucie Historii Sztuki UJ. Zainteresowania badawcze koncentruje na problemach związków sztuki i liturgii, kulcie relikwii, sztuce sepulkralnej.

Dr Bożena Szewczyk-Taranek – ogrodniczka, wykładowczyni na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie. Współpracuje z Zakładem Zieleni Miejskiej w Krakowie przy projektach „Krakowskie Ogrody Społeczne” oraz „Ogród z Klasą”, aktywizujących dzieci i społeczności lokalne do angażowania się w świat roślin i ogrodów. Jest specjalistką z zakresu ogrodów terapeutycznych, zajmuje się m.in. hortiterapią i socjoogrodnictwem, badając wpływ prac ogrodniczych, ogrodów i środowiska naturalnego na zdrowie emocjonalne, fizyczne i społeczne człowieka.

Anna Sokulska – edukatorka współpracująca m.in. z Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Etnograficznym, Muzeum Fotografii w Krakowie, Zamkiem Królewskim na Wawelu oraz Międzynarodowym Centrum Kultury. Poza tradycyjnym oprowadzaniem i prowadzeniem lekcji muzealnych przygotowuje i prowadzi warsztaty dla dzieci, a także spacery i specjalne oprowadzania tematyczne. Jest również licencjonowaną przewodniczką miejską oraz miłośniczką Krakowa.

Dr hab. Katarzyna Hodor, prof. Politechniki Krakowskiej – architektka krajobrazu, wykładowczyni w Zakładzie Sztuki Ogrodowej i Terenów Zielonych Instytutu Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Prowadzi prace badawcze dotyczące tożsamości i dziedzictwa kulturowego związanego z sacrum, rewaloryzacją zabytkowej zieleni w ogrodach rezydencjalnych i klasztornych, a także rewitalizacją wsi i miasteczek.

Powstanie Biblioteki oo. Bernardynów w Krakowie wiąże się z fundacją pierwszego klasztoru Bernardynów na Stradomiu. Od początku funkcjonowania rozwijała się pomyślnie i przetrwała prawie nienaruszona do czasów współczesnych, z wyjątkiem uszczerbku poniesionego w XIX wieku. W 1938 biblioteka została przekształcona w Centralną Bibliotekę Prowincji. Do zbiorów Biblioteki z innych bibliotek bernardyńskich zaczęły trafiać rękopisy i starodruki. Są to dzieła z zakresu teologii, prawa kanonicznego i kaznodziejstwa. Znajdziemy wśród nich również dzieła z dziedziny medycyny, geografii, botaniki, sztuki, literatury, historii i filozofii. Najnowszą część biblioteki stanowią działy: bernardyniana i franciscana.

W obrębie założenia klasztornego, w niewielkim pomieszczeniu funkcjonuje introligatornia prowincji, którą kieruje br. Stanisław Augustyn, wspierany przez adepta tej sztuki, br. Aureliusza Staneckiego. Podczas spotkania usłyszymy, jak pod czujnym okiem i dłońmi braci introligatorów klasztorne dokumenty, rękopisy i książki zyskują należytą oprawę.

W obszernym, dawnym refektarzu, w którym kiedyś ojcowie spożywali wspólnie posiłki, znajduje się obecnie aula św. Szymona z Lipnicy. I tak jak kiedyś, to nadal miejsce spotkań. Tyle że przestrzeń służy nie tylko ojcom, ale także świeckim. Organizowane są tu wystawy, konferencje i różnego rodzaju posiedzenia. Podczas spotkania z o. Barnabą Olszewskim – gwardianem wspólnoty klasztornej – dowiemy się, jak wygląda współczesne życie bernardynów ze Stradomia i z jakimi wyzwaniami muszą się mierzyć.

Dr Bożena Szewczyk-Taranek – ogrodniczka, wykładowczyni na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie. Współpracuje z Zakładem Zieleni Miejskiej w Krakowie przy projektach „Krakowskie Ogrody Społeczne” oraz „Ogród z Klasą”, aktywizujących dzieci i społeczności lokalne do angażowania się w świat roślin i ogrodów. Jest specjalistką z zakresu ogrodów terapeutycznych, zajmuje się m.in. hortiterapią i socjoogrodnictwem, badając wpływ prac ogrodniczych, ogrodów i środowiska naturalnego na zdrowie emocjonalne, fizyczne i społeczne człowieka.

Wojciech Sowała – historyk sztuki, doktorant w Instytucie Historii Sztuki UJ. Zainteresowania badawcze koncentruje na problemach związków sztuki i liturgii, kulcie relikwii, sztuce sepulkralnej.

Dr hab. Katarzyna Hodor, prof. Politechniki Krakowskiej – architektka krajobrazu, wykładowczyni w Zakładzie Sztuki Ogrodowej i Terenów Zielonych Instytutu Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Prowadzi prace badawcze dotyczące tożsamości i dziedzictwa kulturowego związanego z sacrum, rewaloryzacją zabytkowej zieleni w ogrodach rezydencjalnych i klasztornych, a także rewitalizacją wsi i miasteczek.

Dr hab. Marcin Starzyński, prof. UJ – mediewista i wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykład poświęcony będzie niezwykłej postaci św. Szymona z Lipnicy, którego kult trwa od kilkuset lat, a jego grób przyciąga tłumy pielgrzymów do klasztoru oo. Bernardy­nów na krakowskim Stradomiu. Nie mniej interesująca niż życie tego świętego jest księga cudów, jakie dokonały się za jego pośrednictwem. Relacje pielgrzymów uzdrowionych za wstawiennictwem św. Szymona spisane zostały w prowadzonym przez zakonników tzw. biurze cudów. Pozostawione notatki z opowieściami o ludziach, ich chorobach i cudownej mocy zakonnika są znakomitym źródłem wiedzy o dawnym życiu codziennym i bolączkach wiernych.

Dr Zoltán Gyalókay – studiował historię sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prowadzi badania nad sztuką średniowieczną i wczesnonowożytną. Obszarami jego zainteresowań są malarstwo i rzeźba w Europie Środkowej, rozpatrywane w szerszym kontekście sztuki europejskiej. Interesuje się także wszelkiego rodzaju relacjami między twórcą a odbiorcą dzieła sztuki. Pracuje jako adiunkt w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.

Podczas spaceru po ogrodzie oo. Bernardynów poszukamy odpowiedzi na nurtujące nas pytania: czy rośliny mogą migrować? Po co w ogrodzie kompost i co ma on wspólnego z różnorodnością? Czy, pomimo różnic, możliwa jest współpraca? Zapraszamy do wspólnego odkrywania wielokulturowości rajskiego ogrodu u stóp Wawelu.

Dr hab. o. Aleksander Sitnik, prof. UPJPII – historyk kościoła i kaznodzieja w krakowskim klasztorze oo. Bernardynów. Jego zainteresowania badawcze obejmują dzieje prowincji bernardyńskich Zakonu Braci Mniejszych w Polsce, od czasu działalności założyciela św. Jana Kapistrana (1386–1456) na ziemiach polskich i zainspirowanej przez niego kolejnej reformy zakonu. Badania poświęca dziejom poszczególnych klasztorów, zarówno męskich, jak i żeńskich. Podczas wykładu opowie o początkach działania bernardynów w Krakowie.

Dr hab. Michał Kurzej – historyk sztuki i wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w badaniach nad sztuką nowożytną w Polsce wraz z jej europejskim kontekstem. W krakowskim kościele oo. Bernardynów pod Wawelem, w kaplicy św. Anny możemy podziwiać najstarsze w Polsce wyobrażenie Tańca Śmierci, motywu znanego i popularnego już od średniowiecza. Dla wiernych bogactwo scen i symboli oraz sentencji przedstawionych na tym obrazie miało być przestrogą i opowiadać o marności i ulotności ludzkiego istnienia. Dla badaczy zaś to doskonałe źródło do analizy artystycznych i kulturowych odniesień.