Krakowska gwiazdarnia i prehistoryczne sagowce
Czy z pomiarami czasu nie kojarzy się nam najbardziej obserwatorium astronomiczne, jak mawiano kiedyś – gwiazdarnia, miejsce obserwacji planet, ich ruchu i zaćmień oraz sporządzania precyzyjnych obliczeń matematycznych? A to konkretne, krakowskie Obserwatorium Astronomiczne zlokalizowane przy ul. Kopernika ma jeszcze tę właściwość, że to właśnie z niego przez lata, począwszy od lutego 1946 roku, nadawano sygnał czasu. Wybitny astronom Kazimierz Kordylewski, odkrywca pyłowych księżyców Ziemi, człowiek charyzmatyczny i o ogromnym poczuciu humoru, na wieść o tym, że radiowy spiker podaje czas na podstawie wskazówek starego budzika, oburzył się i opracował scenariusz audycji dla Polskiego Radia. Któż z nas nie kojarzy charakterystycznych dwudziestu czterech długich i pięciu krótkich piknięć, dźwięku kroków wspinającego się na wieżę mariacką strażaka, skrzypienia podłogi, chwil ciszy, które budowały napięcie, aż zabrzmiał głos dzwonu, a potem znajoma melodia hejnału, w połowie na chwilę urwana? Sygnał nadawany był ręcznie, codziennie na żywo. Poprzedzało go połączenie się przy pomocy tzw. gorącej linii z rozgłośnią Radia Kraków przy ulicy Szlak. Najczęściej pochodził spod ręki Kazimierza Kordylewskiego, czasem nadawali go młodsi koledzy astronoma, między innymi dr Jan Mietelski, który 1 kwietnia 1984 roku nadał go po raz ostatni. Zresztą tradycja nadawania sygnału czasu w Krakowie sięga czasów o wiele dawniejszych. 19 lutego 1838 roku dokładnie o godzinie 12.00 na znak ówczesnego dyrektora Obserwatorium, Maksymiliana Weissego, jego pomocnik pomachał z dachu budynku po raz pierwszy chorągwią, która odtąd miała sygnalizować hejnaliście moment nastania południa.
A czy Ogród Botaniczny ma jakiś związek z tematem czasu? Ależ tak! Kryjące się w tamtejszych szklarniach prehistoryczne sagowce, których początki sięgają ery paleozoicznej, zwane stąd żywymi skamieniałościami, czyż nie przenoszą nas niczym wehikuł czasu do odległej przeszłości?
Jeszcze więcej o wyznaczaniu czasu w Obserwatorium i rytmie czasu w Ogrodzie Botanicznym opowiemy Państwu w dniach 23–24 maja 2015 roku.
