Kościół i klasztor Bożogrobców w Miechowie
Miechów zawdzięcza swe powstanie zakonowi bożogrobców, założonemu w czasie wypraw krzyżowych. Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, jak brzmi jego pełna nazwa, miał za zadanie strzec Grobu Pańskiego w Jerozolimie i przybywających do niego pielgrzymów.
Do Polski bożogrobcy zostali sprowadzeni w 1163 r. przez Jaksę z Gryfitów. Osadził on zakonników w Miechowie, stąd często nazywani są miechowitami. W XVII i XVIII w. zakon był posiadaczem znacznych włości; w 1819 r. nastąpiła jego kasata.
Kościół pw. Grobu Chrystusa i św. Jakuba Młodszego oraz zabudowania klasztorne zostały wzniesione na przełomie XIV i XV w. Z tego okresu pozostały gotyckie krużganki klasztoru nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi ze zwornikami zdobionymi herbami. W murach kościoła znajdują się jeszcze starsze, pochodzące z 1. poł. XIII w. romańskie fragmenty. Przebudowa zespołu w duchu renesansowym, rozpoczęta staraniem prepozyta Tomasza z Olkusza po pożarze w 1506 r., trwała do 1534 r. W 2. poł. XVIII w. dokonano przebudowy świątyni w stylu późnego baroku.
Kościół i klasztor zostały wzniesione z cegły i kamienia. Świątynia jest trójnawową bazyliką z wydłużonym prezbiterium oraz kaplicami zamykającymi nawy boczne. Do kościoła przylega od północy zakrystia ze skarbcem na piętrze, a od południa kruchta z biblioteką. Do południowo-zachodniego narożnika kościoła przybudowana jest wieża z kryptą i kaplicą w części dolnej.
We wnętrzu świątyni, ozdobionej przez Wojciecha Rojowskiego wspaniałą, rokokową dekoracją sztukatorską (ornamentalną i figuralną), znajduje się wiele cennych elementów wyposażenia. Niezwykle bogaty jest zwłaszcza ołtarz główny, rokokowo-klasycystyczny, wykonany w latach 70. XVIII w., z płaskorzeźbą Chrystusa Zmartwychwstałego oraz posągami świętych i aniołów. Na uwagę zasługują także dwa portale: późnogotycki i późnorenesansowy, oraz mieszczące się w nawie głównej na murze zachodnim malowidło przedstawiające Ukrzyżowanie (ok. 1380 r.).
Kościół został podniesiony do godności bazyliki mniejszej przez Jana Pawła II w 1996 r.
Po zachodniej stronie kościoła znajdują się zabudowania dawnego klasztoru, a przy północno-wschodnim narożu świątyni – zamek generała zakonu. Dzisiaj w poklasztornych pomieszczeniach znajdują się urzędy sądu i prokuratury oraz galeria sztuki Małopolskiego Biura Wystaw Artystycznych.
Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków, 2010
Miechowski konwent Bożogrobców do połowy XV wieku. Z badań nad prosopografią klasztorną
Autor: Radosław S. Gałczyński
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 98 : 2002, s. 163 – 195
Nieznany utwór wielogłosowy w Antyfonarzu miechowskim
Autor: Henryk Piwoński
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 33 : 1970, s. 256 – 259
Krajobraz kulturowy Polski : Województwo Małopolskie
Red.: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo : Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Wydawnictwo VADEMECUM, druk: Drukarnia Skleniarz, 240 s., [8] s. tabl., [1] k. mapa luz. : il. ; 23 cm. – (Biblioteka Stowarzyszenia „Kultura i Natura” ; t. 1)
Miejsce wydania : Kraków, Warszawa, 2001
Zabytkowe paramenty z bazyliki Grobu Bożego w Miechowie
Autor: Magdalena Śniegulska-Gomuła
Publikowany: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, R. 2003, t. 80, s. 281-329
Miechowskie Sepulcrum Domini
Autor: Jerzy Z. Łoziński
Publikowany: Biuletyn Historii Sztuki, nr 31, R. 1969, s. 151-166
Obronna, zegarowa: w cieniu wieży
Autor: Zbigniew Wojtiuk
Publikowany: Dziennik Polski [dod. Dziennik w Miechowie], 4-5.01. 2006, nr 30, s. IV
Figura na wieży: z życia parafii
Autor: Zbigniew Wojtiuk
Publikowany: Dziennik Polski [dod. Dziennik w Miechowie], R. 2006, nr 52, s. I
Nowa wersja- kieszonkowa: przewodnik po bazylice
Autor: Zbigniew Wojtiuk
Publikowany: Dziennik Polski [dod. Dziennik Polski w Miechowie], R. 2006 (17-18. 06), nr 140, s. IV
Baszta narożna: u bożogrobców
Autor: Zbigniew Wojtiuk
Publikowany: Dziennik Polski [dod. Dziennik w Miechowie], R. 2006, nr 25, s. III
Ułamek dawnej świetności: biblioteka bożogrobców
Autor: Zbigniew Wojtiuk
Publikowany: Dziennik Polski [dod. Dziennik w Miechowie], R. 2006, nr 72, s. IV
Bożogrobcy w Miechowie. (W 800 – lecie sprowadzenia zakonu do Polski)
Autor: Mieczysław Tobiasz
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 17 : 1963, s. 5 – 60
Miechów. Studia z dziejów miasta i ziemi miechowskiej do roku 1914
Autor: Zbigniew Pęckowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1967
Renowacja Bazyliki Grobu Bożego
Autor: Jolanta Piwowarska
Publikowany: Gazeta Miechowska, R. 2000, nr 89, s. 3
Druga Jerozolima. Małopolskie sanktuaria: Miechów
Autor: Sylwia Piskorska-Braksa
Publikowany: Gazeta Wyborcza [dod. Gazeta w Krakowie], R. 1999, nr 276, s. 13
Przemiany formy i funkcji wieży kościoła parafialnego (dawniej Bożogrobców) w Miechowie
Autor: Paweł Pencakowski
Publikowany: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, R. 1991, z. 3, s. 207 – 222
Jerozolima przy trasie nr 7: Bazylika Bożogrobców. Poczuć zapach średniowiecza
Autor: Wojciech Pelowski
Publikowany: Gazeta Wyborcza [dod. Gazeta Powiatowa: Powiat Miechowski], R. 2001, nr 188, s. I
Sanktuarium Grobu Pańskiego w Miechowie
Autor: Franciszek Mróz
Publikowany: Sanktuaria i kaplice Bożego Grobu w Polsce, wyd. Peregrinus Cracoviensis, Kraków, 2000, s. 79-114
W siedzibie stróżów Grobu Świętego
Autor: Jarosław Kazubowski
Publikowany: Echo Krakowa, R. 1994, nr 62, s. 8
Obiecujące perspektywy
Autor: Mieczysław Górka
Publikowany: Gazeta Krakowska [dod. Gazeta Krakowska w Powiecie Miechowskim], R. 2006 (16-17. 09), nr 217, s. [I]
Bazylika Miechowska w dniu jubileuszu
Autor: Jerzy Gredka
Publikowany: Miechowiana: szkice historyczne, red. Włodzimierz Barczyński, Stanisław Piwowarski, Jan Włudarczyk, wyd. Miechowskie Towarzystwo 1163 Roku, Miechów, 2002, s. 7-10
Bazylika Grobu Bożego w Miechowie: informator
Autor: Włodzimierz Barczyński
Wydawnictwo: Czuwajmy
Miejsce wydania: Kraków, 2002
Krzyż gotycki z miechowskiej bazyliki
Autor: Włodzimierz Barczyński
Publikowany: Gazeta Miechowska, R. 2004, nr 128, s. 32
Małopolski szlak bożogrobców
Autor: Włodzimierz Barczyński
Wydawnictwo: Parafia Grobu Bożego w Miechowie: Studio Reklamy
Miejsce wydania: Miechów, 2008
Ołtarz św. Jakuba Apostoła Mniejszego
Autor: Włodzimierz Barczyński
Publikowany: Gazeta Miechowska, R. 2004, nr 129, s. 32
Bożogrobcy: Jerozolima, Miechów, Chorzów: materiały z sesji naukowej 9 października 1999 r.
Red.: Jacek Kurek
Wydawnictwo: Miejski Dom Kultury „Batory” w Chorzowie
Miejsce wydania: Chorzów, 2000
Ziemia Miechowska
Red.: Adam Staniek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Artystyczno–Graficzne
Miejsce wydania: Kraków, 1969
Miechów. Remont Domu Zakonnego
Publikowany: Gazeta Krakowska [dod. Echo Krakowa], R. 1999, nr 222, s. 2
Miechoviana. Szkice historyczne
Red.: Włodzimierz Barczyński, Stanisław Piwowarski, Jan Włudarczyk
Wydawnictwo: Miechowskie Towarzystwo 1163 roku
Miejsce wydania: Miechów, 2002
Bożogrobcy zwani miechowitami
Publikowany: Dziennik Polski, R. 1999, nr 279, s. 38
Tkany skarb: konserwator tkanin Barbara Kaflas odwiedziła skarbiec Bazyliki Grobu Bożego w Miechowie
Autor: (WOJ)
Publikowany: Dziennik Polski [dod. Dziennik w Miechowie], 3 VIII 2001, nr 180, s. 3
Hełm z posągiem. Monumentalna figura na wieży miechowskiej bazyliki
Autor: (WOJ)
Publikowany: Dziennik Polski, 30 X 2006
Corpus inscriptionum Poloniae. T. 1, Województwo kieleckie, z. 4, Miechów i Pińczów wraz z regionem
Autor: Józef Szymański, wydała, wstępem i komentarzem opatrzyła Barbara Trelińska
Wydawnictwo: Muzeum Narodowe w Kielcach
Miejsce wydania: Kielce, 1983
Bożogrobcy w Polsce. Materiały z sesji historycznej „Bożogrobcy miechowscy” w Miechowie w dn. 21–22 października 1995
Red.: Mariusz Affek- kons. nauk., et alias
Wydawnictwo: PAX, Miechowskie Towarzystwo 1163 Roku
Miejsce wydania: Miechów, 1999
Od Jerozolimy do Miechowa
Publikowany: Dziennik Polski, 25-26 IX 1999, nr 225, s. 7
Kocham Miechów. Przewodnik po miejscach ciekawych i nieznanych
Red.: Agata Wawryszczuk, Włodzimierz Barczyński, Stanisław Piwowarski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Jagiellonia S. A., wyd. 2 [Dziennik Polski Prezentuje]
Miejsce wydania: Kraków, 2004
Kopia Grobu Chrystusa w miechowskiej bazylice
Publikowany: Gazeta Miechowska, R. 1999, nr 78, s. 32
Przywracają blask. Miechów: troska o świątynię
Autor: AW
Publikowany: Gazeta Krakowska , 17 VIII 2000, nr 191, s. VIII
Jednym z najcenniejszych zabytków …
Autor: (kol)
Publikowany: Gazeta Miechowska, R. X, 1996, nr 48, s. 3
Dekanat miechowski. (tytuł dodatkowy : Monografia dekanatu miechowskiego)
Autor: (ks.) Jan Wiśniewski
Wydawnictwo: Wydawnictwo JEDNOŚĆ, (reprint: Druk. i Lit. Jan Kanty Trzebiński, Radom, 1917), [7], 335, [1] s., [7] k.tabl. : il. ; 21 cm
Miejsce wydania: Kielce, 2000
Wersja cyfrowa publikacji :
Dekanat miechowski
Autor: Jan Wiśniewski
Wydawnictwo: Jan Kanty Trzebiński
Miejsce wydania: Radom, 1917
Wersja cyfrowa publikacji :
Wydeptane ścieżki, wyżłobione ślady. Miejsca święte wokół Krakowa
Autor: Katarzyna Wierzba
Wydawnictwo: Polskie Towarzystwo Teologiczne
Miejsce wydania: Kraków, 2000
Pomniki architektury epoki piastowskiej we województwach krakowskiem i kieleckiem, z 186 ilustracjami i mapką orjentacyjną
Autor: Tadeusz Szydłowski
Wydawnictwo: wydane z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, wyd. Skład Główny: Gebethner i Wolff, Druk. W. L. Anczyca i Spółki w Krakowie
Miejsce wydania: Kraków, 1928
Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975
Sztuka romańska w Polsce
Autor: Zygmunt Świechowski
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1983
Architektura romańska w Polsce
Autor: Zygmunt Świechowski
Wydawnictwo: DiG, Stowarzyszenia Patria Polonorum, druk: Drukarnia Wydawnictw Naukowych SA w Łodzi
Miejsce wydania: Warszawa, 2000
Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku
Autor: Aleksander Gieysztor
Wydawnictwo: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (Seria: Dzieje sztuki polskiej, t. 1, red. Michał Walicki)
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Pomniki sztuki w Polsce, T.1 : Małopolska
Autor : Zygmunt Jerzy Łoziński
Wydawnictwo : Arkady- XXVII, 489 s., 3 mapy luz. : fot., pl., rys. ; 20 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1985
Malarstwo gotyckie w Polsce. Katalog zabytków, T. 2, cz. 3 Dziejów Sztuki Polskiej
Red.: Adam S. Labuda, Krystyna Secomska
Wydawnictwo: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo DiG
Miejsce wydania: Warszawa, 2004
O pracach konserwatorskich przy malowidłach ściennych na terenie województwa krakowskiego w latach 1945-1957
Autor: Aleksandra Kydryńska
Publikowany: Wiadomości Konserwatorskie, red. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie, wyd. Wydawnictwo Wydziału Kultury Prezydium WRN, Kraków, 1958, s. 50-66
Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953
hasło: Miechów
Publikowany: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski T. 6, Warszawa, 1885
Wersja cyfrowa publikacji:
Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, druk W. L. Anczyca i Spółki
Miejsce wydania: Kraków, 1938
Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice, wyd. III rozszerzone
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: wyd. Łódzkie Zakłady Graficzne, Krajowa Agencja Wydawnicza (reprodukcja techniką fotooffsetową: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1938)
Miejsce wydania: Kraków, 1989
Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów. Zarys dziejów
Autor: Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1993
Leksykon miast województwa małopolskiego
Autor : Paweł Kutaś, Jerzy Leśniak
Wydawnictwo : PROMO. – 235 s. : il. kolor. ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 2007
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982
Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym, T. II
Autor: Michał Baliński, Tymoteusz Lipiński
Wydawnictwo: Nakładem i Drukiem S. Orgelbranda Synów
Miejsce wydania: Warszawa, 1885
adres: ul. Warszawska 1, 32-200 Miechów
gmina: Miechów
powiat: miechowski
GPS: N: 50° 21' 28", E: 20° 1' 37"
gospodarz: Parafia Grobu Bożego
www: http://www.sanktmiechow.kielce.opoka.org.pl/
e-mail: [email protected]
telefon: 41 383 13 78