Dom Pod Globusem w Krakowie
ul. Długa 1, 31-147 Kraków czytaj więcejPunkt Dni Dziedzictwa: punkt informacyjny znajduje się na parterze, w holu domu Pod Globusem
Kto z krakusów nie zna ceglanej, niemal bajkowej kamienicy stojącej u skrzyżowania ulic Długiej i Basztowej, ze strzelistą wieżą zwieńczoną wspaniałym, olbrzymim globusem? Tę sylwetkę kojarzą wszyscy, choć niekoniecznie dalsze detale oryginalnej fasady. Płaskorzeźbę statku o wzdętym żaglu z kotwicą na łańcuchu, tors młodzieńca — symbolizującego handel Hermesa, którego rozpoznajemy po uskrzydlonej czapce oraz lasce (kaduceuszu), i dziewczyny – Industrii – personifikacji przemysłu z koroną na głowie, a kołem zębatym i skrzyżowanymi młotami u dołu przedstawienia. To jednak nie wszystkie elementy tego nietuzinkowego budynku wzniesionego w latach 1904–1906 przez Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego jako siedziba dla działającej w Krakowie od połowy XIX wieku Izby Handlowej i Przemysłowej.
Sercem gmachu jest do dziś słynna sala Mehofferowska – służąca dawniej posiedzeniom Izby. Pierwotnie jej projekt powierzono Stanisławowi Wyspiańskiemu. Ten jednak, czy to z powodu postępującej już mocno choroby, czy też niechęci do wkomponowania w przestrzeń sali wizerunku panującego cesarza, choć wykonał wstępny projekt, zlecenie odrzucił. Przejął je Józef Mehoffer i stworzył wnętrze kipiące kolorami i falistymi formami secesji, od oryginalnego malowidła na stropie, na którym pawie pióra przeplatają się z zygzakowatymi żmijami, poprzez wysadzaną mosiężnymi elementami dekorację boazerii, po ustawiony centralnie, niczym w ołtarzu drewnianego kościoła, obraz Poskromienie żywiołów. Na przełomie 1973/1974 roku w domu Pod Globusem swą siedzibę znalazło Wydawnictwo Literackie, które w tym roku obchodzi jubileusz 70-lecia.